эква́тар, -а, м.

Уяўная лінія, якая падзяляе зямны шар на Паўночнае і Паўднёвае паўшар’і, а таксама прылеглая да гэтай лініі мясцовасць.

|| прым. экватарыя́льны, -ая, -ае.

Э. пояс.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ке́гельны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да кегляў. Кегельны шар.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

агні́сты огни́стый, о́гненный; пла́менный;

а. за́хад — огни́стый зака́т;

а. шар со́нца — о́гненный шар со́лнца;

~тыя сло́вы — пла́менные слова́

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

дупле́т, -а, М -ле́це, мн. -ы, -аў, м.

У більярднай гульні: удар, калі шар трапляе ў лузу, адскочыўшы ад борта пад ударам другога шара.

|| прым. дупле́тны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ша́рык, ‑а, м.

Памянш.-ласк. да шар (у 2 знач.); невялікі шар. Каля стаялых азярчын засвяціліся залацістыя шарыкі вербалозу. Даніленка. Сядзела [Саша] моўчкі, хмурылася і ляпіла з хлеба шарыкі і зоркі. Шамякін.

•••

Белыя крывяныя шарыкі — лейкацыты.

Чырвоныя крывяныя шарыкі — эрытрацыты.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

про́бны в разн. знач. про́бный;

п. ўрок — про́бный уро́к;

~ная сталь — про́бная сталь;

◊ п. ка́мень — про́бный ка́мень;

п. шар — про́бный шар

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

мяч, -а́, мн. -ы́, -о́ў, м.

Суцэльны або пусты ў сярэдзіне шар з пругкага матэрыялу, здольны адскокваць пры ўдары аб цвёрдую паверхню.

Ручны м.

Валейбольны м.

|| памянш. мя́чык, -а, мн. -і, -аў, м.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

угару́ і уго́ру, прысл. (разм.).

Увышыню, уверх.

Шар падняўся ў.

Дубы ўзнімаюць у. свае цяжкія кроны.

◊

Ісці ўгару (разм.) —

1) атрымаць павышэнне па службе;

2) паспяхова развівацца.

Лапкі ўгору (разм., жарт.) — не супраціўляцца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

шарападо́бны, ‑ая, ‑ае.

Які мае выгляд шара, падобны на шар. Шарападобныя бактэрыі. Шарападобныя кроны дрэў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

глаба́льны, -ая, -ае.

Усеагульны, які ахоплівае ўвесь зямны шар, увесь свет.

Праблема чыстай вады набыла г. характар.

○

Глабальная ракета — ракета, якая можа даставіць баявы зарад у любое месца зямнога шара.

|| наз. глаба́льнасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)