непросвещённый неасве́чаны; (необразованный) неадукава́ны; (некультурный) некульту́рны; (невежественный) цёмны.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

по́рхаўка, -і, ДМ -хаўцы, мн. -і, -хавак, ж.

Шарападобны грыб, мякаць якога пры высыханні ператвараецца ў цёмны пыл.

Забялеліся ўзлескі ад порхавак.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

нахму́раны, -ая, -ае.

1. Хмурны, пануры.

Н. твар.

2. перан. Пахмурны, змрочны, цёмны (аб прадметах і з’явах прыроды).

Нахмуранае неба.

|| наз. нахму́ранасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

безрассве́тный

1. апраме́тны, цёмны;

2. перен., уст. (беспросветный) беспрасве́тны.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

відны́, -а́я, -о́е; відзён, відна́, відно́; мн. відны́.

1. толькі поўн. ф. Добра асветлены, не цёмны.

Відная ноч.

2. пераважна кар. ф. Даступны зроку, бачны.

Дом відзён здалёку.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

цямне́йшы, ‑ая, ‑ае.

Выш. ст. да прым. цёмны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

кары́чневы, -ая, -ае.

1. Цёмны, буравата-жоўты (колеру жолуда або карыцы).

Карычневае паліто.

2. у знач. наз. кары́чневыя, -ых. Аб людзях, групах людзей, арганізацыях, блізкіх да фашызму, фашысцкай ідэалогіі.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

беспрасве́тны, -ая, -ае.

1. Вельмі цёмны; бясконцы (пра дождж, цемру і пад.).

Беспрасветная ноч.

2. перан. Вельмі сумны, без надзеі на што-н. лепшае.

Б. сум.

|| наз. беспрасве́тнасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

цёмна... і цёмна-... (а таксама цемна...).

Першая састаўная частка складаных слоў са знач. цёмны (у 2 знач.); з цёмным адценнем, напр.: цёмнабароды, цёмнавалосы, цёмналісцёвы; цёмна-вішнёвы, цёмна-сіні, цёмна-фіялетавы.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

цемнаску́ры, ‑ая, ‑ае.

Які мае цёмны колер скуры. Цемнаскурыя плямёны Афрыкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)