брэйд-вы́мпел, ‑а, м.
Ваенна-марскі флаг паменшанага памеру і рознага колеру, прысвоены камандзірам злучэнняў караблёў, дывізіёнаў і старшаму па рэйдзе.
[Гал. breedwimpel.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́весіць сов.
1. (бельё и т.п.) вы́весить, разве́сить; (флаг — ещё) водрузи́ть;
в. сцяг — вы́весить (водрузи́ть) флаг;
2. (поместить для обозрения) вы́весить;
в. аб’я́ву — вы́весить объявле́ние
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
цяльня́шка, ‑і, ДМ ‑шцы; Р мн. ‑шак; ж.
Разм. Матроская паласатая нацельная кашуля. Рэзалі вочы ярка-сінія палоскі Антосевай цяльняшкі... Васілевіч. Адзін [матрос] у разарванай абпаленай цяльняшцы з забінтаванай галавой страляў з гарматы, другі стаяў каля мачты і трымаў над галавою збіты карабельны флаг. Хомчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
выве́шваць несов.
1. (бельё и т.п.) выве́шивать, разве́шивать; (флаг — ещё) водружа́ть;
2. (помещать для обозрения) выве́шивать;
1, 2 см. вы́весіць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
вы́мпел, ‑а, м.
1. Раздвоены на канцы, доўгі і вузкі флаг, які паднімаецца на ваенных суднах у часе плавання як адзнака іх дзяржаўнай прыналежнасці. // Вузкі прадаўгаваты або трохвугольны флажок. У Тані быў пераходны вымпел лепшай даяркі раёна, маленькі чырвоны сцяжок на кароценькім дрэўку. Дуброўскі.
2. Невялікі цыліндр з доўгай яркай стужкай, прызначаны для скідвання з самалётаў ці верталётаў данясенняў, карэспандэнцыі і пад. // Металічны дыск з малюнкам, адбіткам як сімвал чаго‑н. Вымпел на Месяцы.
[Гал. wimpel.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
кармавы́ 1, ‑ая, ‑ое.
Які мае адносіны да корму. Кармавая база. Кармавая вартасць сена. // Які служыць кормам, прыгодны для корму. Кармавыя буракі. Кармавыя травы. // у знач. наз. кармавы́я, ‑ых. Кармавыя культуры. Мяркуецца пачаць асушку балота пад пасевы кармавых. Дуброўскі.
•••
Кармавыя дрожджы гл. дрожджы.
кармавы́ 2, ‑ая, ‑ое.
1. Які мае адносіны да кармы, знаходзіцца на карме. Кармавая частка судна. Кармавое вясло. Кармавы флаг.
2. у знач. наз. кармавы́, ‑ога, м. Матрос, які працуе на карме; рулявы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
падвы́сіць, ‑высіў, ‑высіш, ‑высіць; зак., каго-што.
Разм.
1. Падняць вышэй. Падвысіць флаг. Падвысіць шлагбаум. // Зрабіць больш высокім у параўнанні з якім‑н. узроўнем. Там, у канцы Грыняў, дзе лесапілка, падвысілі плаціну. Пташнікаў.
2. Перавесці на больш высокую пасаду. Падвысіць у званні. □ [Янкавец] звярнуўся да прыстава: — Скажыце, вас напэўна падвысяць па службе? Колас.
3. Павялічыць, надбавіць (пра цэны, нормы і пад.). [Сегень:] — Няхай жа кожны з нас паставіць перад сабою задачу падвысіць на новы месяц норму свайго вырабу. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
спусці́ць сов.
1. в разн. знач. спусти́ть; (переместить в более низкое положение — ещё) опусти́ть;
с. шлю́пку — спусти́ть шлю́пку;
с. саба́к з ланцуга́ — спусти́ть соба́к с цепи́;
с. ваду́ з са́жалкі — спусти́ть во́ду из пруда́;
шы́на ~ці́ла — ши́на спусти́ла;
с. куро́к — спусти́ть куро́к;
с. флаг — спусти́ть (опусти́ть) флаг;
с. галаву́ — опусти́ть го́лову;
2. разг. (дерево) свали́ть;
с. сасну́ — свали́ть сосну́;
3. (цену) сба́вить;
4. (опустить вниз) спусти́ть, све́сить;
с. вяро́ўку — спусти́ть (све́сить) верёвку;
5. перен. спусти́ть; прости́ть;
6. стол. сфугова́ть; подогна́ть, пригна́ть;
7. (выделить из себя) испусти́ть;
◊ с. з во́ка — потеря́ть из ви́ду;
с. шку́ру — (з каго) спусти́ть шку́ру (с кого);
~ці́ўшы рукавы́ — спустя́ рукава́;
с. ю́ху — изби́ть (разби́ть) до кро́ви
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
узня́ць сов.
1. в разн. знач. подня́ть; (уровень чего-л. — ещё) повы́сить; (непомерно увеличить — ещё) вздуть;
у. бэ́льку на бло́ках — подня́ть ба́лку на бло́ках;
у. флаг на караблі́ — подня́ть флаг на корабле́;
мех — як у. — мех — как подня́ть;
у. гаспада́рку — подня́ть хозя́йство;
у. цэ́ны — подня́ть (вздуть) це́ны;
у. цаліну́ — подня́ть целину́;
у. паўста́нне — подня́ть восста́ние;
у. настро́й — подня́ть настрое́ние;
у. крык — подня́ть крик;
у. узро́вень вады́ — подня́ть (повы́сить) у́ровень воды́;
у. прадукцы́йнасць пра́цы — подня́ть (повы́сить) производи́тельность труда́;
2. (восхвалить) вознести́, превознести́;
3. возвы́сить, вознести́;
4. (предложить для обсуждения) подня́ть, возбуди́ть;
у. пыта́нне — подня́ть (возбуди́ть) вопро́с;
◊ у. го́лас — подня́ть го́лос;
у. галаву́ — подня́ть го́лову;
у. руку́ — (на каго) подня́ть ру́ку (на кого)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ві́цца, ую́ся, уе́шся, уе́цца; уёмся, уяце́ся, ую́цца і вію́ся, віе́шся, віе́цца; віёмся, віяце́ся, вію́цца; пр. ві́ўся, віла́ся, віло́ся; заг. ві́ся; незак.
1. Абвівацца вакол чаго‑н. Віецца фасоля з павіслымі стручкамі-лапаткамі. Гарэцкі. // Завівацца (пра валасы). У кожнага над левым вухам віўся чуб «па-казацку». Чорны.
2. Рабіць звілістыя рухі целам. Вуж уецца каля ног. // Мець звілісты напрамак. Плямістай жоўта-зялёнай змейкай уецца чыгунка сярод лясных гушчароў. Шынклер. Як ручай дарога ўецца. Зарыцкі. // перан. Круціцца, увівацца каля каго‑н. з якой‑н. мэтай. Віцца каля дзяўчыны.
3. Лётаючы, кружыцца. Каля твару назольна віліся камары. Мележ.
4. Уздымацца лёгкім струменьчыкам. З коміна віўся дымок. Якімовіч.
5. Развявацца (пра флаг, сцяг і пад.). Шум і гоман у сталіцы, Сцяг ля сцяга ўецца. Купала.
6. Зал. да віць.
•••
Віцца вужакай — падлізвацца, падлашчвацца да каго‑н.
Віцца роем — кружыцца, круціцца, чапляцца адно за другое (пра думкі).
Віцца ўюном — выкручвацца, хітрыць, падхалімнічаць.
У трубы віцца — вельмі добра расці (пра расліны).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)