адбыва́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.
Незак. да адбыць (у 1–3 знач.).
•••
Адбывалаўку адбываць — працаваць нехаця; без жадання, фармальна выконваць работу, абавязкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
чыно́ўнік, -а, мн. -і, -аў, м.
1. Дзяржаўны служачы, які мае чын або займае дзяржаўную пасаду.
2. перан. Той, хто выконвае сваю работу фармальна, без жывога інтарэсу, строга па інструкцыі.
|| прым. чыно́ўніцкі, -ая, -ае і чыно́ўны, -ая, -ае (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
канцыляры́ст, ‑а, М ‑сце, м.
1. Уст. Дробны служачы канцылярыі; пісец.
2. Работнік апарату, які аддае перавагу дробязям канцылярскага справаводства, фармальна адносіцца да працы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сатэлі́т, -а, М -лі́це, мн. -ы, -аў, м.
1. У Старажытным Рыме: узброены найміт-целаахоўнік.
2. перан. Выканаўца чужой волі, паслугач, памагаты (кніжн.).
3. Спадарожнік планеты (спец.).
Месяц — с.
Зямлі.
4. Дзяржава, фармальна незалежная, а па сутнасці падпарадкаваная іншай, больш моцнай дзяржаве.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
бюракра́т, -а, М -ра́це, мн. -ы, -аў, м.
1. Прадстаўнік бюракратыі, чыноўнік.
2. Службовая асоба, якая выконвае абавязкі фармальна, не ўнікаючы ў сутнасць справы; букваед, валакітчык (зневаж.).
|| ж. бюракра́тка, -і, ДМ -тцы, мн. -і, -так (да 2 знач.).
|| прым. бюракра́цкі, -ая, -ае (да 2 знач.; разм.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
піэты́зм, ‑у, м.
1. Рэлігійная плынь, узнікшая ў 17 ст. сярод пратэстантаў Германіі, якая супрацьпастаўляла фармальна-абрадаваму боку рэлігіі містычныя пачуцці.
2. Кніжн. Містычна-набожны настрой, паводзіны (часта фальшывыя).
[Ад лац. pietas.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сафі́зм, ‑у, м.
Кніжн. Розумазаключэнне, якое здаецца фармальна правільным, але нявернае па сутнасці, паколькі заснавана на наўмысна няправільным падборы зыходных палажэнняў. Карызна не мог.. [зразумець], што гэта ёсць: ці хітры сафізм, ці праўдзівая жыццёвая логіка? Зарэцкі.
[Ад грэч. sopisma — выдумка, галаваломка.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
фармалі́ст, ‑а, М ‑сце, м.
1. Той, хто фармальна, на шкоду справе, адносіцца да чаго‑н. [Шыковіч:] — І гэтыя дакументы вы баяліся паказаць мне? Ва ўсіх інстанцыях узгаднілі? Фармалісты! Шамякін.
2. Паслядоўнік фармалізму (у 1, 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
футуры́зм, ‑у, м.
Фармалістычная плынь у літаратуры і мастацтве пачатку 20 ст., якая ў імя стварэння новага стылю адмаўляла рэалізм і культурную спадчыну. Патрабуючы «рэвалюцыі ў мастацтве», .. прыхільнікі Пралеткульту былі гатовы ўзяць на ўзбраенне фармальна-мастацкія прыёмы спачатку футурызму, а затым імажынізму. «Полымя».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
чыно́ўнік, ‑а, м.
1. У дарэвалюцыйнай Расіі і буржуазных краінах — дзяржаўны служачы. Я падаў чыноўніку свой дакумент — чорную кніжку з гербам Савецкага Саюза на вокладцы і залацістымі літарамі: «Службовы пашпарт». Новікаў.
2. перан. Асоба, служачы, які выконвае сваю работу фармальна, раўнадушна, без жывога інтарэсу, строга па інструкцыі. [Ладынін:] — Малады чалавек, а такі... чыноўнік. Нічога яго не хвалюе, не радуе. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)