мак, ‑у, м.
1. Расліна з высокім сцяблом і вялікімі, часцей за ўсё чырвонымі кветкамі, плод якой мае выгляд каробачкі з дробным насеннем.
2. зб. Насенне гэтай расліны, якое ідзе ў ежу. Піражкі з макам.
•••
Рассыпацца дробным макам гл. рассыпацца.
Сесці макам гл. сесці.
Сыпаць макам гл. сыпаць.
Таўчы мак гл. таўчы.
Як маку — вельмі многа.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
расточа́ть несов.
1. книжн. раскіда́ць, растра́чваць, марнатра́віць, ма́рна тра́ціць;
2. дары́ць, раздава́ць, сы́паць;
расточа́ть улы́бки дары́ць усме́шкі;
расточа́ть ла́ски дары́ць ла́скі;
расточа́ть комплиме́нты сы́паць кампліме́нты;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
паго́дзіцца, ‑дзіцца; незак.
Рабіцца пагодлівым. Дзень раздумаў пагодзіцца, і светлаватыя хмары віселі над ракой. Караткевіч. Добра, што хоць пагодзілася: перастаў сыпаць дробны дождж. Машара.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дасы́паць, -плю, -плеш, -пле; -плем, -плеце, -плюць; -паў, -пала; дасы́п; -паны; зак.
1. што. Скончыць сыпаць, насыпаць да пэўнага ўзроўню, дабавіць да поўнага.
Д. мяшок даверху.
2. чаго. Насыпаць дастаткова чаго-н.
Д. солі ў страву.
|| незак. дасыпа́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. дасы́пка, -і, ДМ -пцы, ж. і дасыпа́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
сыпану́ць, ‑ну, ‑неш, ‑не; ‑нём, ‑няце; зак.
1. Аднакр. да сыпаць..
2. Разм. Паліцца (пра слёзы). Але раптам слёзы сыпанулі з .. вачэй [Талькі] і голас задрыжаў, напоўніўся плачам. Марціновіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Прысы́паць ’насыпаць дадаткова; засыпаць’, ’пачаць мацней ісці, сыпаць’ (ТСБМ), ’прынесці’ (віл., Жд. 1). Да сы́паць (гл.). Адносна семантыкі параўн. рус. дыял. присы́пать ’прымчацца’, присыпа́ться ’з’явіцца ў мностве’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
салі́ць, салю́, со́ліш, со́ліць; со́лены; незак.
1. што. Сыпаць соль у што-н. для смаку.
С. бульбу.
2. што. Нарыхтоўваць у запас у салёным растворы.
С. агуркі.
С. сала.
3. перан. Рабіць каму-н. непрыемнасці, дапякаць.
С. кпінамі.
|| зак. пасалі́ць, -салю́, -со́ліш, -со́ліць; -со́лены і засалі́ць, -салю́, -со́ліш, -со́ліць; -со́лены (да 1 і 2 знач.).
|| наз. сале́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пе́рчыць, ‑чу, ‑чыш, ‑чыць; незак., што.
Пасылаць што‑н. перцам, сыпаць у што‑н. перац. Час ад часу кухар.. маліўся, абціраў пот і маўкліва, старанна смажыў, перчыў, паліваў... Гарэцкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
кісля́, ‑і, ж.
Разм. Тое, што і кіслата (у 1 знач.). І любяць жа [Жэнька і Света] брусніцы. Адна кісля, а яны ядуць. Света дык прыгаршчамі будзе ў рот сыпаць і не зморшчыцца. Пташнікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
тру́сіць, тру́шу, тру́сіш, тру́сіць; незак. (разм.).
1. Трэсціся, дрыжаць ад страху, хвалявання; баяцца.
2. што. Растрасаць што-н., церушыць.
Т. сена.
3. што. Сыпаць у невялікай колькасці што-н. сыпкае.
Т. соль у страву.
4. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Па́даць дробнымі кроплямі, церушыць (пра дождж).
5. Бегчы трушком, подбегам.
|| зак. стру́сіць, стру́шу, стру́сіш, стру́сіць; стру́шаны (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)