адпрэсава́ць

‘сціснуць што-небудзь, паставіўшы пад прэс’

дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. адпрэсу́ю адпрэсу́ем
2-я ас. адпрэсу́еш адпрэсу́еце
3-я ас. адпрэсу́е адпрэсу́юць
Прошлы час
м. адпрэсава́ў адпрэсава́лі
ж. адпрэсава́ла
н. адпрэсава́ла
Загадны лад
2-я ас. адпрэсу́й адпрэсу́йце
Дзеепрыслоўе
прош. час адпрэсава́ўшы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

сашчапе́рыць

‘сціснуць, сашчапіць што-небудзь (рукі, кулак)’

дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. сашчапе́ру сашчапе́рым
2-я ас. сашчапе́рыш сашчапе́рыце
3-я ас. сашчапе́рыць сашчапе́раць
Прошлы час
м. сашчапе́рыў сашчапе́рылі
ж. сашчапе́рыла
н. сашчапе́рыла
Загадны лад
2-я ас. сашчапе́р сашчапе́рце
Дзеепрыслоўе
прош. час сашчапе́рыўшы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

спрасава́ць, ‑сую, ‑суеш, ‑суе; зак., што.

Злучыць, сціснуць у шчыльную масу пры дапамозе прасавання. Спрасаваць пілавінне. // Ушчыльніць, сціснуць. Дажджы прыбілі .. [салому], спрасавалі, яна аддзіралася неахвотна, непадатна. Мележ. // Вырабіць прасоўкай. Спрасаваць дэталі з пластмасы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сцяць², сатну́, сатне́ш, сатне́; сатнём, сатняце́, сатну́ць; сцяў, сцяла́, -ло́; сатні́; сця́ты; зак., што (разм.).

1. Абхапіўшы, сціснуць.

С. рукі рамянямі.

2. Шчыльна злучыць (губы, зубы і пад.).

С. губы да болю.

3. Сціснуць (грудзі, горла), перашкаджаючы дыхаць.

Нешта сцяло грудзі, пераняло дыханне.

4. безас. Пра мароз: сцягнуць, схапіць.

Вечарам ваду сцяло.

|| незак. сціна́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. сціна́нне, -я, н. (да 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

здушы́ць, здушу́, зду́шыш, зду́шыць; зду́шаны; зак., каго-што.

Душачы, сціснуць з сілай.

З. каго-н. у натоўпе.

Спазмы здушылі горла.

Сум балюча здушыў сэрца (перан.).

|| незак. зду́шваць, -аю, -аеш, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

пасціска́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што.

Сціснуць усё, многае або ўсіх, многіх. Пасціскаць бярвенне дротам.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ужа́ть​I сов.

1. уці́снуць, сці́снуць;

2. перен., прост. скараці́ць.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

стулі́ць, стулю́, сту́ліш, сту́ліць; сту́лены; зак., што.

1. Пра вочы, губы і пад.: заплюшчыць, сціснуць.

С. вочы.

2. Звесці, злучыць разам.

С. ножкі цыркуля.

|| незак. сту́льваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. сту́льванне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Заця́ць ’заціснуць, сцяць’. Рус. бранск. затя́ть ’сціснуць вусны, сцяўшы зубы’. Гл. цяць (Нас.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

абці́снуць, -ну, -неш, -не; -ні́; -нуты; зак., што.

Сціснуць з усіх бакоў (для выдалення вільгаці, для ўшчыльнення, надання патрэбнай формы і пад.), прымяць.

А. салому.

А. фанеру пад гідраўлічным прэсам.

|| незак. абціска́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)