сазва́ць, ззаву́, ззаве́ш, ззаве́; ззавём, ззавяце́, ззаву́ць; сазва́ў, -ва́ла; ззаві́; сазва́ны; зак.
1. каго (што). Паклікаць, сабраць у адно месца ўсіх, многіх.
С. гасцей.
2. каго-што. Сабраўшы ўдзельнікаў сходу, канферэнцыі і пад., арганізаваць, пачаць дзейнасць па вырашэнні якіх-н. пытанняў.
С. кансіліум.
С. нараду.
|| незак. ззыва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
дабы́ць сов. быть до конца́; зако́нчить;
д. да канца́ схо́ду — быть до конца́ собра́ния;
д. тэ́рмін — зако́нчить срок
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
механіза́тар, ‑а, м.
Спецыяліст па механізацыі. // Той, хто працуе на сельскагаспадарчых машынах, займаецца рамонтам іх. Да сходу рыхтаваліся ўсе: і паляводы, і жывёлаводы, і механізатары. Дуброўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
перавы́барны, ‑ая, ‑ае.
Тое, што і перавыбарчы. [Галоўны тэхнолаг] літаральна за дзень да перавыбарнага сходу раптам па камандзіроўцы выехаў на месяц на Яраслаўскі аўтамабільны завод і зблытаў усе карты. Карпаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
галасава́ць, -су́ю, -су́еш, -су́е; -су́й; незак.
1. за каго-што. Выказвацца ў падтрымку каго-чаго-н. (у час выбараў пры вырашэнні пытання і пад.).
Г. за дэлегата.
2. што. Ставіць на галасаванне; выбіраць, рашаць шляхам галасавання.
Г. праект пастановы сходу.
3. Спыняць машыну ўзняццем рукі (разм.).
Г. на шашы.
|| зак. прагаласава́ць, -су́ю, -су́еш, -су́е; -су́й; -сава́ны.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Супэнду, спэнду ’з перапуду, з перапалоху’ (Кал.). Адаптаваны паланізм, параўн. польск. z pędu ’сходу, адразу’, дыял. spęd ’зручны выпадак, смеласць’, што да pęd ’рух, бег, імпэт’. Відаць, недакладнае тлумачэнне, хутчэй ’адразу, не марудзячы’: не ўспела супэнду дзяўчына бацьку адказ даць, на што, магчыма, паўплывала збліжэнне з генетычна тоесным пуд ’страх, перапалох’ (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
абстру́кцыя, ‑і, ж.
Кніжн. Метад барацьбы, пераважна парламенцкай, накіраванай на зрыў якога‑н. мерапрыемства (выступлення, пасяджэння, сходу) шляхам выкрыкаў і пад. Парламенцкая абструкцыя. // Дзеянне, адкрыта накіраванае на зрыў чаго‑н.
[Ад лац. obstructio — перашкода.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
гла́сны, ‑ага, м.
Член гарадской думы, земскага павятовага і губернскага сходу ў дарэвалюцыйнай Расіі. [Настаўнік:] Гласныя ад сялян у земстве, па сутнасці, зусім безгалосыя, там галасоў больш дваранскіх, чым сялянскіх. Галавач.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
кво́рум, ‑у, м.
Найменшая колькасць прысутных на сходзе якой‑н. арганізацыі, неабходная па закону або статуту для прызнання сходу правамоцным. Прычын, якія б перашкодзілі правесці сход, Іван не бачыць. Кворум ёсць. Навуменка.
[Лац. quorum (praesentia sufficit) — якіх (прысутнасць дастатковая).]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Нападарэ́ндзе ’бачна, на віду’ (Сцяшк.), нападарЗндзі ’пад рукой’ (Сцяц.), ’на відным месцы, пад рукой’ (Чэрн.). Запазычанне з польск. napodorędziu ’пад рукой, напагатове, блізка’, якое разам з надарэндэе ’навідоку, пад рукой’ (Сцяшк. Сл.), польск. na dorędziu ’тс’ і ’пакуль’звязваюць з orędzie ’паведамленне’, ’від драўлянага жазла для склікання сходу’ і інш., што ў сваю чаргу ўзыходзіць да с.-в.-ням. arant ’наказ’ (Варш. сл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)