прыхо́д¹, -у, М -дзе, м.

1. гл. прыйсці.

2. Прыбыццё (поезда, парахода).

П. поезда.

3. Паступленне сум, тавараў, а таксама графа ў бухгалтарскіх кнігах для запісу паступленняў; проціл. расход.

П. перавышае расход.

|| прым. прыхо́дны, -ая, -ае (да 3 знач.).

Прыходная квітанцыя.

Прыходная каса.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

стачы́ць², 1 і 2 ас. не ўжыв., сто́чыць; сто́чаны; зак., што.

1. Грызучы, рыючы, пабіць на дзіркі, пашкодзіць, зрабіць непрыгодным.

Крот стачыў агарод.

2. перан. Падарваць сілы, здароўе (пра хваробу, перажыванні).

Адзінота і сум стачылі чалавека.

|| незак. сто́чваць, -ае.

|| наз. сто́чванне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

су́ма, -ы, мн. -ы, сум, ж.

1. Вынік складання дзвюх або некалькіх велічынь.

2. Агульная колькасць чаго-н.

С. ведаў.

3. Пэўная колькасць грошай.

Атрымаць значную суму грошай.

Кругленькая сума (разм.) — пра вялікія грошы.

|| прым. су́мавы, -ая, -ае (да 2 знач.; спец.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

самагра́й, ‑я, м.

У выразе: гуслі-самаграі (нар.-паэт.) — тое, што і гуслі. Звінеў наш сум па гуслях-самаграях. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

чыта́цца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -а́ецца; незак.

1. Паддавацца чытанню; быць чытэльным.

Апавяданне чытаецца з цікавасцю.

Надпіс цяжка чытаецца.

2. безас. Пра наяўнасць жадання ці магчымасці чытаць.

Мне сёння не чытаецца.

3. перан. Распазнавацца, угадвацца па якіх-н. прыкметах.

У вачах чытаўся сум.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

гру́сть ж. сум, род. су́му м. журба́, -бы́ ж., марко́та, -ты ж., сму́так, -тку м.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

прыху́тарскі, ‑ая, ‑ае.

Які знаходзіцца, размяшчаецца каля хутара. Увечары.. [Міхалкаў] сум павялічвала цішыня з прыхутарскага лесу і яснасць зор на высокім небе. Чорны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

латарэ́я, -і, мн. -і, -рэ́й, ж.

Арганізаваная азартная гульня, падчас правядзення якой частка ўнесеных удзельнікамі (пакупнікамі) сродкаў ідзе арганізатарам, а размеркаванне выгод (рэчаў, грашовых сум і інш.) і страт залежыць ад выпадковага выцягвання таго ці іншага білета або нумара (жэрабя).

Грашова-рэчавая л.

|| прым. латарэ́йны, -ая, -ае.

Л. білет.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

латарэ́я, ‑і, ж.

Розыгрыш рэчаў і грашовых сум па білетах. Выйграць у латарэю. □ Білеты латарэі атрымліваў той, хто даваў згоду выступіць у святочным канцэрце. Савіцкі.

[Іт. lotteria.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Ту́жа ‘туга, сум, журба’ (лід., Арх. Федар.), н.-луж. tuža ‘тс’, в.-луж. tužaсум’, ‘непрыемнасць, трывога, хваляванне’. Паўночнаславянскае рэгіянальнае ўтварэнне ад асновы прасл. *tǫg‑ і суф. *‑ja (як лу́жа, сажа і інш.), параўн. туга (гл.), або незалежныя дэрываты ад тужы́ць, гл.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)