зра́зіць
‘дамагчыся адмены, анулявання чаго-небудзь, скасаваць што-небудзь, аб'явіць што-небудзь несапраўдным’
дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне
| Будучы час |
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
зра́жу |
зра́зім |
| 2-я ас. |
зра́зіш |
зра́зіце |
| 3-я ас. |
зра́зіць |
зра́зяць |
| Прошлы час |
| м. |
зра́зіў |
зра́зілі |
| ж. |
зра́зіла |
| н. |
зра́зіла |
| Загадны лад |
| 2-я ас. |
зра́зь |
зра́зьце |
| Дзеепрыслоўе |
| прош. час |
зра́зіўшы |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
*Расхэйдус, росхэ́йдус ’развод’ (ТС). Параўн. з расхе́ўрыс (гл.). Іранічнае ўтварэнне ад расхадзі́цца, разысці́ся ’скасаваць шлюб’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
адмяні́ць, -мяню́, -ме́ніш, -ме́ніць; -ме́нены; зак., што.
Аб’явіць несапраўдным, паведаміць пра што-н., што не адбудзецца, не будзе ажыццяўляцца; скасаваць; ліквідаваць.
А. экскурсію.
А. пастанову.
А. прысуд.
А. хутары.
|| незак. адмяня́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е і адме́ньваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. адме́на, -ы, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
скасава́ны
1. упразднённый; отменённый;
2. расто́ргнутый;
3. юр. касси́рованный;
1-3 см. скасава́ць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
скасава́нне ср.
1. упраздне́ние; отме́на ж.;
2. расторже́ние;
1, 2 см. скасава́ць 1, 2
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
адмацава́ць, ‑цую, ‑цуеш, ‑цуе; зак., каго.
Зняць з уліку адкуль‑н. // Скасаваць прымацаванае. [Юра:] — І цяпер я прапаную адмацаваць, пакуль не позна, Толю ад Мішы, каб не мець у звяне лішняга двоечніка. Якімовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
скасо́ўваць несов.
1. (закон, распоряжение) упраздня́ть; отменя́ть;
2. (договор, брак) расторга́ть;
3. юр. касси́ровать;
1-3 см. скасава́ць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
перакрыжава́ць, ‑жую, ‑жуеш, ‑жуе; зак., што.
1. Пакласці, правесці, перавязаць што‑н. накрыж. Гімнасцёрку на плячах перакрыжавалі дзве вільготныя паласы ад лямак парашута. Алешка.
2. перан. Сутыкнуць, пераплесці. А мы ж, брат, сустрэліся з ёй, пад Ржэвам. Вайна перакрыжавала нашы шляхі. Ракітны. // Скасаваць, перакрэсліць. Аўтаматызацыя і механізацыя, атамныя электрастанцыі, палёты на ракетах вакол зямлі нашчэнт перакрыжавалі ранейшы павольны тэмп жыцця. Паслядовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
адмяні́ць, ‑мяню, ‑меніш, ‑меніць; зак., што.
1. Спыніць існаванне чаго‑н.; ліквідаваць. У Рубанаўцы калісь хутары зрабілі, потым вайна, рэвалюцыя, хутары самі рубанаўцы адмянілі. Галавач. // Аб’явіць што‑н. раней прынятае, узаконенае несапраўдным; скасаваць. Адмяніць прысуд. □ [Сцяпан Тамашэвіч:] — Мы склікалі агульны сход жыхароў і імем Савецкай улады адмянілі загады акупацыйных улад. Залескі. // Даць распараджэнне, каб аб’яўленае, намечанае не адбылося. Адмяніць экскурсію. Адмяніць паездку за горад.
2. Замяніць па тое, што больш падыходзіць; абмяняць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
развянча́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што.
1. Пазбавіць ранейшай славы, усеагульнага прызнання, паказаўшы адмоўныя бакі каго‑, чаго‑н. Развянчаць культ асобы. □ Партыя .. рашуча развянчала суб’ектывізм, які падмяняў навуковы падыход да вырашэння буйных задач неабгрунтаванымі імправізацыямі. «Звязда». — Трэба ўзброіць гарадскую арганізацыю, развянчаць «тэарэтыка» Замерштэйна. Пестрак.
2. Разм. Скасаваць, аб’явіць несапраўдным чый‑н. шлюб, узяты па царкоўнаму абраду. — Татачка, мой родны, Мяне развянчайце, Ручкі мае развяжыце, Слоўца маё адкажыце! З нар.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)