геоцентри́ческий геацэнтры́чны;
геоцентри́ческая систе́ма ми́ра геацэнтры́чная сістэ́ма све́ту.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пазна́нне, -я, н.
1. гл. пазнаць.
2. мн. -і, -яў. Набыццё ведаў, спасціжэнне заканамернасцей аб’ектыўнага свету.
П. законаў прыроды.
Тэорыя пазнання.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
турнэ́, нескл., н.
1. Падарожжа па кругавым маршруце.
Т. вакол свету.
2. Паездка артыстаў, спартсменаў на гастрольныя выступленні, спаборніцтвы і пад.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
По́ўнач, по́ўныч, пуовночь, по́ўноч ’глыбокая ноч, сярэдзіна ночы’, ’адзін з напрамкаў свету’ (ТСБМ, Сцяшк. Сл., Мік., Бес., Шат., Касп., Бяльк., ТС), ст.-бел. полночь ’сярэдзіна ночы’, ’напрамак свету’, полнощь ’напрамак свету’, укр. пі́вніч ’поўнач (напрамак свету, сярэдзіна ночы)’, рус. по́лночь ’поўнач (напрамак свету)’, польск. północ ’палова ночы; напрамак свету’, чэш. půlnoc ’сярэдзіна ночы’, славац. polnoc ’тс’, в.-луж. połnóc ’сярэдзіна ночы; напрамак свету’, н.-луж. połnoc ’тс’, серб.-харв. по́ноћ ’сярэдзіна ночы’, славен. pólnoč ’тс’, балг. полуно́щ ’тс’, макед. полноќ ’тс’, ст.-слав. полоумошти ’пасярод ночы’, ’поўнач’. Прасл. *polъnoltь, *polunoktь ’сярэдзіна ночы’ ад *polъ‑/polu‑ (гл. паў-) і *noktь (гл. ноч). Ужыванне назваў частак сутак для перадачы напрамкаў свету характэрнае для шэрагу індаеўрапейцах і неіндаеўрапейскіх моў, параўн. ням. Mitternacht ’поўнач (напрамак свету; сярэдзіна ночы)’ (Ніканаў, Этимология–1984, 163). Мяркуецца, назва поўнач у абодвух значэннях з’яўляецца паралельным утварэннем да сапраўднай “салярнай” назвы — поўдзень (гл.), якая аб’ядноўвала ў сваім значэнні астранамічна-часавае і геаграфічна-арыентацыйнае паняцці (Німчук, Давньорус., 47).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
дуалі́зм, -у, м.
Філасофскае вучэнне, якое прызнае ў аснове свету два незалежныя і раўнапраўныя пачаткі: матэрыю і дух.
|| прым. дуалісты́чны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
чэмпіён, -а, мн. -ы, -аў, м.
1. Спартсмен (або спартыўная каманда) — пераможца ў спаборніцтвах у якім-н. відзе спорту на першынство горада, краіны, свету.
Ч. свету па шахматах.
Ч.
Еўропы па боксе.
2. Жывёліна, якая заняла першае месца на выстаўцы, у спаборніцтвах.
|| ж. чэмпіёнка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак.
|| прым. чэмпіёнскі, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ко́мпас, -а, мн. -ы, -аў, м.
Прыбор для вызначэння старон свету, у якім намагнічаная стрэлка заўсёды паказвае на поўнач.
|| прым. ко́мпасны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
апака́ліпсіс, -а, м.
Адна з кніг Новага Запавету, якая змяшчае містычныя прароцтвы пра канец свету.
|| прым. апакаліпсі́чны, -ая, -ае і апакаліпты́чны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
чэмпіяна́т, -у, М -на́це, м.
Спаборніцтва на першынство ў якім-н. відзе спорту або ў спартыўных гульнях.
Ч. свету па скачках у вышыню.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
геацэнтры́чны геоцентри́ческий;
○ ~ная сістэ́ма све́ту — астр. геоцентри́ческая систе́ма ми́ра
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)