целяпа́цца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -а́ецца; незак. (разм.).
1. Свабодна звісаючы, матляцца з боку на бок.
Гузік целяпаецца на адной нітачцы.
2. Матляцца, не прылягаючы (пра адзенне).
Пінжак целяпаўся на худых плячах.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
разле́гчыся, -ля́гуся, -ля́жашся, -ля́жацца; разлёгся, -лягла́ся, -ло́ся і-ле́глася; разля́жся; зак. (разм.).
1. Легчы, свабодна раскінуўшыся, разваліўшыся.
Р. на траве пад дубам.
2. перан. Заняць вялікую прастору; раскінуцца.
Блакітнае мора льну разлеглася на гарызонце.
|| незак. разляга́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
лібера́л, -а, мн. -ы, -аў, м.
1. Прыхільнік лібералізму (у 1 знач.).
2. Член ліберальнай партыі.
3. Чалавек, які свабодна мысліць, вальнадумец.
4. Паблажлівы, памяркоўны чалавек.
|| ж. лібера́лка, -і, ДМ -лцы, мн. -і, -лак (да 1 і 3 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
парты́ец, ‑тыйца, м.
Разм. Член Камуністычнай партыі Савецкага Саюза. [Міхась] свабодна трымаўся з начальнікам сувязі дывізіі таварышам Свіласам, чалавекам стрыманым і цвёрдым партыйцам. Машара.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
раздо́лле, -я, н.
1. Шыр, прастор; шырокая вольная прастора.
Р. неабсяжных палёў.
2. Шырокая прастора, якая дае магчымасць свабодна дзейнічаць каму-, чаму-н., праяўляцца чаму-н. (разм.).
Р. птушкам у лесе.
3. перан. Спрыяльныя, зручныя абставіны; умовы для каго-, чаго-н.
Тут р. для грыбнікоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
напро́ст, прысл.
1. Не звязваючы (у снапы), свабодна. Камунары завіхаліся на жніве. Павыцягвалі панскія жняяркі, прыладзілі да кос грабелькі і з ранішняй расою клалі напрост супольна пасеянае жыта. Грахоўскі. / перан. Свабодна, без цяжкасцей. Значыць, сіла такая — вялікая — ёсць, Што й навалу абложыць напрост: Гэта наша — твая і мая — маладосць. Глебка.
2. Абл. Напрасткі. Беглі людзі напрост — Цераз мост, цераз луг — На папар Беглі. Куляшоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
абе́даць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
Есці ў абедзенны час; есці абед. Зараз у сталоўцы магло свабодна абедаць чалавек сорак. Колас. Ніхто не ведае, як сірата абедае. Прыказка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
раскашава́цца, -шу́юся, -шу́ешся, -шу́ецца; -шу́йся; незак. (разм.).
1. Жыць у раскошы, мець усяго ў дастатку.
2. і (рэдка) зак. Жыць (пачаць жыць) або размяшчацца (размясціцца) дзе-н. вельмі свабодна, на вялікай плошчы.
Раскашуецца адна ў такой вялікай кватэры.
3. перан. Буйна расці на прыволлі.
Раскашуецца пад плотам крапіва.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
бант, ‑а, М ‑нце, м.
Завязка са стужкі ў выглядзе вузла і дзвюх або некалькіх свабодна выпушчаных петляў. Брамку адчыніла прыгожая дзяўчына з блакітным бантам у чорных, як антрацыт, косах. Шамякін.
[Ад ням. Band.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
датла́, прысл.
Поўнасцю, зусім, без астатку. Хата згарэла датла. □ Свабодна весць у Крэмль маскоўскі Ідзе з сяла і да сяла, Як б’ецца з ворагам Паўлоўскі, Як нішчыць зграю іх датла. Глебка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)