пазганя́ць, ‑яю, ‑яеш, ‑яе; зак., каго-што.
1. Сагнаць, прагнаць адкуль‑н. усіх, многіх. [Талаш:] — Пазганялі нас паны сваім войскам з нашай кроўнай зямлі. Колас.
2. Сагнаць з паверхні ўсё, многае. Завея пазганяла снег з дарог. □ Дзень назаўтра быў сонечны. Вецер нібы знарок пазганяў хмары з неба. Паслядовіч. // перан. Знішчыць. Расчыніла неба сені, Пазганяла сонца цені. Колас.
3. Сагнаць, прымусіць сысціся ў адно месца ўсіх, многіх. Гітлераўцы пазганялі людзей, каб паказаць ім адзін з сваіх прапагандысцкіх фільмаў пра «перамогі» над савецкімі войскамі. Васілёнак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
абадзьму́ць, ‑му, ‑меш, ‑ме; ‑мём, ‑мяце; зак., каго-што.
Разм. Ачысціць, сагнаць што‑н. зверху струменем паветра. Вецер абадзьмуў расу.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
назганя́ць, ‑яю, ‑яеш, ‑яе; зак., каго.
Сагнаць у адно месца вялікую колькасць каго‑н. Тым часам людзей пазганялі паўнюткую хату. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
стру́жка, -і, ДМ -жцы, мн. -і, -жак, ж.
Тонкая вузкая спіралепадобная стужка дрэва, металу і пад., якая ўтвараецца пры апрацоўцы іх паверхні струганнем.
Драўляная с. (зб.).
◊
Сагнаць стружку з каго-н. — прапясочыць каго-н.
|| прым. стру́жкавы, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
абадзьму́ць, -му́, -ме́ш, -ме́; -мём, -мяце́, -му́ць; -мі́; -му́ты; зак., каго-што (разм.).
1. Абвеяць, абдаць паветранай плынню.
Свежы вецер абадзьмуў твар.
2. Ачысціць, сагнаць што-н. зверху струменем паветра.
А. пыл.
|| незак. абдзіма́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. абдзіма́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
збіць², саб’ю́, саб’е́ш, саб’е́; саб’ём, саб’яце́, саб’ю́ць; збіў, збіла; збі; збіты; зак.
1. што. Ударамі злучыць, саставіць.
З. скрынку з дошак.
2. што. Узбіваючы, узбоўтваючы, ператварыць у шчыльную масу.
З. масла.
3. каго-што. Сабраць разам, сагнаць у кучу (разм.).
З. кароў у кучу.
|| незак. збіва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ахво́та, -ы, ДМ -во́це, ж., да чаго або з інф.
Жаданне, імкненне задаволіць якія-н. свае патрэбы, імкненні, схільнасці, захапленні.
А. вучыцца.
Дзе няма ахвоты, там няма работы (прыказка). Мне спяваць а.
◊
Ахвота бярэ (разм.) — ёсць жаданне да чаго-н.
Сагнаць ахвоту (разм.) — задаволіць жаданне, нацешыцца, здаволіцца чым-н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
зганя́ць 1, ‑яю, ‑яеш, ‑яе.
Незак. да сагнаць.
зганя́ць 2, ‑яю, ‑яеш, ‑яе; зак., каго-што.
Разм. Гонячы, прымусіць пабыць дзе‑н. і вярнуцца назад. Зганяць коней на вадапой. □ — А, не пытай, — адказала Марыля. — Веру арыштавалі, і мяне зганялі ў воласць. Федасеенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сем, сямі, Т сямю, ліч. кольк.
Лік і лічба «7». Напісаць лічбу 7. Сем у пяць. // Колькасць, якая абазначаецца лічбай 7. Сем вучняў. Сем алоўкаў. □ Сем разоў адмерай, а раз адрэж. Прымаўка. Чорт сем пар лапцей стаптаў, пакуль такую пару дабраў. Прыказка.
•••
Драць сем шкур гл. драць.
За сямю замкамі (пячацямі) гл. замок.
Злупіць (садраць) сем шкур гл. злупіць.
Сагнаць сем патоў гл. сагнаць.
Сем карабоў гл. кораб.
Сем пятніц на тыдні ў каго гл. пятніца.
Спусціць (зняць) сем шкур гл. спусціць.
У адзін дзень сем перамен — тое, што і сем пятніц на тыдні (гл. пятніца).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
стру́жка, ‑і, ДМ ‑жцы; Р мн. ‑жак; ж.
1. Тонкая вузкая спіралепадобная стужка дрэва, металу і пад., якая ўтвараецца пры апрацоўцы іх паверхні струганнем. Тонкія смалістыя стружкі спіралькамі ля[ця]ць з рубанка ўгору і залацістай віхурай сыплюцца на дол. Дуброўскі. Упіваючыся ў метал, фрэза гоніць тонкую распаленую стружку. Васілёнак. // Тонкая вузкая спіралепадобная палоска, зрэзаная нажом і пад. з чаго‑н. Мыльныя стружкі.
2. зб. Тонкія вузкія спіралепадобныя палоскі драўніны, якія атрымліваюць на спецыяльных станках і выкарыстоўваюць для ўпакоўкі, набіўкі і пад. Да самай вясны могуць у стружках ляжаць і не псуюцца [грушы]. Бялевіч.
•••
Сагнаць стружку гл. сагнаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)