Verbum

твіст, ‑а, М ‑сце, м.

Рытмічны парны танец з характэрнымі рухамі бёдраў. // Музыка, песня ў рытме гэтага танца.

вызнача́льнік, ‑а, м.

Кніжн.

1. Тое, што сабою вызначае што‑н. Рытмічны вызначальнік.

2. Дапаможнік для вызначэння. Вызначальнік раслін.

адме́рны, ‑ая, ‑ае.

Размерны, рытмічны, аднастайны. Бурлівая рэчка і млын гутарлівы Адмерным, раскоцістым плюскатам вод Складалі мне рытму мастацкія звівы. Купала.

лінаты́п, ‑а, м.

Друкарская наборная машына, якая адлівае набор цэлымі радкамі. З сярэдзіны будынка прабіваўся рытмічны стук лінатыпаў і прыглушаны гул ратацый. Хадкевіч.

[Ад лац. linea — лінія і грэч. typos — адбітак.]

нажо́ўка, ‑і, ДМ ‑жоўцы; Р мн. ‑жовак; ж.

Невялікая ручная піла з адной ручкай. Бацька сталярнічаў пад павеццю. Адтуль далятаў рытмічны, знаёмы з дзяцінства свіст фуганка і пісклівы плач нажоўкі. Шамякін.

факстро́т, ‑а, М ‑роце, м.

Хуткі рытмічны танец чатырохдольнага размеру, а таксама музыка да гэтага танца. [Люба] закружылася па пакойчыку не то ў нейкім вальсе, не то ў факстроце. Лынькоў. У пасаджанай набок новенькай шапцы, з залацістай эмблемкай чыгуначнікаў. [Вася] бадзёра наігрываў вясёлы факстрот, склікаючы да сябе суседскую моладзь. Ракітны.

[Англ. fox — ліс і trot — хуткі крок.]

разме́раны, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад размераць.

2. Рытмічны, павольны. Размераныя крокі. □ Невысокі хударлявы чалавек размеранаю роўнаю хадою ідзе лесам. Колас.

3. Падпарадкаваны пэўным правілам, распарадку. Міця любіць тлум, беганіну вялікіх школьных зборышч, зусім не падобных на размераныя вучэбныя дні з дзяжурнымі на калідорах, строгімі позіркамі настаўнікаў, званкамі. Навуменка.

гармані́чны, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да гармоніі (у 3 знач.); заснававы на прынцыпах гармоніі. Гарманічны рад. Гарманічны стыль у музыцы.

2. Стройны, мілагучны, зладжаны. Гарманічны верш.

3. Поўны гармоніі (у 2 знач.); які знаходзіцца ў стройным спалучэнні, у адпаведнасці з чым‑н. Уяўленні аб пажаданым, гарманічным грамадскім ладзе жывіліся ясным розумам народа, які захаваў багацейшы вопыт гісторыі. Перкін.

4. Спец. Раўнамерны, рытмічны. Гарманічныя ваганні.

ме́рны, ‑ая, ‑ае.

1. Рытмічны, роўны. Каля крамы мясцовага сельпо ходзіць начны вартаўнік, паглядае на вокны, што свецяцца ў познюю пару, ды прыслух[оў]ваецца да мернага пастуквання паравіка. Шахавец. Сцёпка трохі падумаў. Ні да чаго пэўнага не дадумаўшыся, выйшаў на вуліцу і мерным крокам, як чалавек сталы, пайшоў у бок Андрэевай хаты. Колас.

2. Які служыць для вымярэння чаго‑н. Мерны ланцуг. Мерная рэйка.

3. Разм. Сярэдні па сіле, памерах. Юнак той — прапаршчык Дзяжа. У росце мерны, цёмна-русы. Колас.

пульс, ‑у, м.

1. Хвалепадобны рытмічны рух сценак крывяносных сасудаў, які выклікаецца выштурхваннем крыві з сэрца. У нейкі крытычны момант у .. [парадзіхі] пасінелі пазногці і пульс упаў да мінімуму. Шамякін. // Месца, дзе адчуваецца, намацваецца гэты рух. Нахіліўшыся над хворай, Аліса Іванаўна ўзяла яе руку, намацала пульс. Марціновіч.

2. перан.; чаго або які. Рытм, тэмп чаго‑н. (жыцця, дзейнасці і г. д.). З надыходам вечара пульс жыцця на аэрадроме не толькі не сцішаўся, але яшчэ і пачынаў біцца хутчэй. Шахавец. Сюды сыходзіліся ўсе ніці ад дзеючых часцей і злучэнняў фронту, і тут асабліва поўна адчуваўся баявы пульс вайны. Дудо.

[Ад лац. pulsus — штуршок.]