перереша́тьII сов. (решить всё или много чего-нибудь) перараша́ць, параша́ць;

перереша́ть все зада́чи для тре́тьего кла́сса перараша́ць (параша́ць) усе́ зада́чы для трэ́цяга кла́са.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

рашы́ць сов.

1. в разн. знач. реши́ть;

ён рашы́ў рыхтава́цца да паступле́ння ў інстыту́т — он реши́л гото́виться к поступле́нию в институ́т;

р. ураўне́ннереши́ть уравне́ние;

праўле́нне калга́са ~ла пача́ць будаўні́цтва электраста́нцыі — правле́ние колхо́за реши́ло нача́ть строи́тельство электроста́нции;

2. (растратить, расходовать) спусти́ть; ликвиди́ровать;

р. маёнтак — спусти́ть име́ние;

р. жыцця́ — лиши́ть жи́зни

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

прыгавары́ць сов.

1. (вынести приговор) приговори́ть;

п. да зняво́лення — приговори́ть к заключе́нию;

2. прост. реши́ть;

ы́лі жані́ць цябе́ — реши́ли жени́ть тебя́;

3. (внушить любовь к себе) приворожи́ть

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Рашы́ць, рэшы́ць ’прыйсці да заключэння; вырашыць, надумаць’ (ТСБМ, Сл. ПЗБ, ТС), ’развязаць, вырашыць (задачу)’ (Янк. 3.), ’патраціць, ліквідаваць, зрасходаваць, знішчыць’ (Янк. 3., Мат. Маг., ТС), рэшы́цца ’пазбавіцца, страціць’ (Растарг.). Параўн. рус. реши́ть ’вырашыць’, укр. ріши́ти ’вырашаць, пазбаўляць, губляць’, каш. řešëc ’вязаць’, чэш. řešit, славац. riešiť, харв. riješiti, серб. ре́шити ’тс’, славен. rešiti ’развязаць, выратаваць’, балг. реша́ ’вызначыць, вырашыць’, ст.-слав. рѣшити ’вызваліць, вырашыць’. Прасл. *rěšiti з š, перанесеным з ітэратыва *resjati, параўн. балг. реся́ ’рашаць’, в.-луж. rozrisać, rozrěsać ’вырашаць’, гл. Махэк₂, 531; БЕР, 6, 233, 239. У славянскіх мовах прасочваецца сумяшчэнне семантыкі ’выратаваць’ і ’пазбавіць’, параўн. славен. nas reši оd zlega, што, магчыма, звязана са ст.-інд. reşáуаtі ’ён робіць шкоду, карае’, rişyati, reşati ’пацярпелы, пашкоджаны’. У гэтым выпадку семантыка слав. *rěšiti развівалася ад ’пакараць, пазбавіць чагосьці’ да ’пазбавіць, страціць’. Другое значэнне ’прыходзіць да выніку, развязваць праблему’ прасочваецца ў балтыйскіх мовах: літ. raišýti ’прывязаць’, лат. ràisît ’вырашаць; развязваць’, гл. Сной, 618; Бязлай 3, 174; гл. таксама Фасмер, 3, 479; SEK, 4, 230–231 (Борысь значэнне ’развязваць’ выводзіць з ’вязаць’ у выніку дэпрэфіксацыі першаснага прэфіксальнага *orz‑rěšiti ’развязаць’ > *rěšiti ’развязваць’).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

здо́лець сов.

1. (што) суме́ть, смочь; спра́виться (с чем);

я здо́лею рашы́ць зада́чу — я суме́ю (смогу́) реши́ть зада́чу, я спра́влюсь с зада́чей;

2. (получить возможность что-л. сделать) смочь;

учо́ра я не ~леў пае́хаць — вчера́ я не смог пое́хать;

3. (каго, што) одоле́ть; покори́ть

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

палічы́ць сов.

1. (произвести подсчёт) посчита́ть, сосчита́ть просчита́ть, пересчита́ть;

2. (составить мнение по поводу кого-, чего-л.) посчита́ть, счесть; реши́ть; найти́;

я ~чы́ў неабхо́дным паве́даміць пра гэ́та нача́льству — я счёл (посчита́л, нашёл) необходи́мым сообщи́ть об э́том нача́льству;

3. (нек-рое время) посчита́ть;

ы́ў паўгадзі́ны і стамі́ўся — посчита́л полчаса́ и уста́л;

п. за ле́пшае — предпоче́сть;

п. рэ́бры — (каму) пересчита́ть рёбра (кому)

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

предстоя́ть предстои́т (будет впереди) ма́е быць, паві́нен быць, бу́дзе; (должен произойти) ма́е адбы́цца, паві́нен адбы́цца; (ждёт, впереди) чака́е; (надо будет) трэ́ба бу́дзе; (придётся) давядзе́цца; (имеет, должен) ма́е, паві́нен; (предвидится) прадба́чыцца;

предстоя́т вы́боры ма́юць (паві́нны) быць (адбы́цца) вы́бары;

вам предстои́т интере́сная рабо́та вас чака́е (вам прадба́чыцца) ціка́вая рабо́та (пра́ца);

предстои́т лете́ть на самолёте трэ́ба бу́дзе (давядзе́цца) ляце́ць на самалёце;

ему́ предстои́т реши́ть э́то де́ло яму́ трэ́ба бу́дзе (давядзе́цца) вы́рашыць гэ́ту спра́ву, ён паві́нен бу́дзе вы́рашыць гэ́ту спра́ву;

ле́том мне предстои́т интере́сная командиро́вка уле́тку мне прадба́чыцца ціка́вая камандзіро́ўка;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

лёс I (род. лёсу) м.

1. (стечение обстоятельств) судьба́ ж.; рок;

л. звёў іх зноў — судьба́ свела́ их сно́ва;

2. (условия дальнейшего существования) судьба́ ж.;

ду́маць аб лёсе дзяржа́вы — ду́мать о судьбе́ госуда́рства;

лёсы наро́даў — су́дьбы наро́дов;

3. (положение в жизни) до́ля ж.; судьба́ ж., судьби́на ж., у́часть ж., уде́л; жре́бий; предназначе́ние ср., предопределе́ние ср.;

на во́лю лёсу — на во́лю ро́ка; на произво́л судьбы́;

па во́лі лёсу — во́лею су́деб;

іро́нія лёсу — иро́ния судьбы́;

выпрабо́ўваць л. — искуша́ть судьбу́;

гаспада́р свайго́ лёсу — хозя́ин сво́ей судьбы́;

вы́рашыць л. — (чый) реши́ть судьбу́ (чью);

выбра́ннік лёсу — избра́нник судьбы́

лёс II (род. лёсу) м., геол. лёсс

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

положи́ть сов.

1. пакла́сці;

положи́те прибо́ры на стол пакладзі́це прыбо́ры на стол;

положи́ть больно́го в больни́цу пакла́сці хво́рага ў бальні́цу;

2. (решить) уст. вы́рашыць; (постановить) ухвалі́ць, пастанаві́ць; (условиться) умо́віцца; (сговориться) згавары́цца;

они́ положи́ли ме́жду собо́й яны́ вы́рашылі (згавары́ліся) памі́ж сабо́й;

3. (предположить) дапусці́ць;

4. (назначить) назна́чыць; даць;

положи́ть ему́ хоро́шую пла́ту назна́чыць (даць) яму́ до́брую пла́ту;

положи́ть за пра́вило узя́ць за пра́віла;

положа́ ру́ку на́ сердце пакла́ўшы руку́ на сэ́рца;

положи́ть на лопа́тки пакла́сці на лапа́ткі;

вынь да поло́жь за́раз жа і дай, вы́мі ды пакладзі́;

положи́ть гнев на ми́лость павярну́ць гнеў на мі́ласць;

положи́ть жизнь за (кого, что) адда́ць жыццё за (каго, што);

положи́ть коне́ц (нача́ло) чему-л. пакла́сці кане́ц (пача́так) чаму-небудзь;

положи́ть в карма́н пакла́сці ў кішэ́нь;

положи́ть на ме́сте пакла́сці на ме́сцы;

разжева́ть и в рот положи́ть разжава́ць і ў рот пакла́сці;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)