нараспо́рваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., чаго.
Распароць вялікую колькасць чаго‑н. Нараспорваць старой бялізны на анучы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дапаро́ць, ‑пару, ‑пораш, ‑пора; зак., што.
Разм. Скончыць распорванне чаго‑н.; распароць да пэўнага месца. Дапароць плацце.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
распо́раты
1. распо́ротый;
2. распо́ротый; вспо́ротый, разре́занный;
1, 2 см. распаро́ць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
расшы́ць, -шы́ю, -шы́еш, -шы́е: -шы́ты; зак., што.
1. Распароць сшытае.
Р. кнігу.
2. Упрыгожыць узорным шыццём. вышыўкай.
Р. сурвэтку гладдзю.
|| незак. расшыва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. расшыва́нне, -я, н. і расшы́ўка, -і, ДМ -шы́ўцы, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Растрыбушы́ць ’распароць, спустошыць, растрэсці ўнутранасці’ (ТСБМ, Бяльк., Байк. і Некр.), росторбушы́ць ’тс’ (ТС). Гл. трыбушыць, трыбух.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
напаро́ць, ‑пару, ‑пораш, ‑пора; зак.
1. чаго. Распароць нейкую колькасць чаго‑н. сшытага. Напароць старых сарочак.
2. што. Наскочыўшы на што‑н. вострае, параніць сябе. Напароць руку на цвік.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ро́спарка, ро́спурка, роспо́рке, роспі́рка, распо́рак ’прарэх у сподніках’ (драг., кобр., стол., ЛА, 4), відаць з польск. rozporek ’тс’ < rozpruć ’распароць’. Параўн. бел. распо́рак ’фасонны разрэз у адзенні, распорка’ (ТСБМ), гл.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
папаро́ць, ‑пару, ‑пораш, ‑пора; зак., што.
1. Распароць па шву ўсё, многае.
2. і без дап. Пароць, распорваць некаторы час.
3. Разм. Пакалоць, патыкаць чым‑н. вострым усё, многае. Папароў ураднік сена [шашкай] ды так ні з чым і пайшоў. Якімовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
расшы́ць, ‑шыю, ‑шыеш, ‑шые; зак., што.
1. Распароць сшытае. Расшыць кнігу. Расшыць торбу. □ [Юрка] расшыў адзін .. край [пасылкі] і, узарваўшы фанернае вечка, заглянуў у сярэдзіну. Сіняўскі.
2. Упрыгожыць вышыўкай, вышыць. Расшыць абрус. Расшыць каўнер у сарочцы.
3. Спец. Выраўняць, зрабіць гладкім (састаў у швах муроўкі).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Распарэ́х ’прарэха’ (ганц., Сл. ПЗБ; Ян.) і ’разрэз на адзенні’ (Наша Ніва, 2005, 4 лістап.), ’распорка, дзірка’ (Сцяшк. Сл., Мат. Гом.), роспорэ́х, роспорэ́ха ’разрэз, прарэх’ (ТС). Ад распароць, гл. паро́ць; параўн. серб.-харв. ра́спор ’разрэз’. Незвычайная суфіксацыя прымушае дапусціць кантамінацыю распорак (гл.), прарэх (гл.), параўн. кантамінаваную форму распрарэ́х (ганц., Сл. ПЗБ).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)