пачарне́лы, ‑ая, ‑ае.
Які пачарнеў, стаў чорным. На старым папялішчы ўжо расла пачарнелая трава. Шамякін. [Яўген] вынырнуў аднекуль з полымя, — высокі, пачарнелы ад пылу, сажы. Новікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
цялі́чка, ‑і, ДМ ‑чцы; Р мн. ‑чак; ж.
Абл. Памянш.-ласк. да цяліца. Можна было б тады кароўку прадаць, а цялічка хай бы расла. Сачанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
узрасці́, -расту́, -расце́ш, -расце́; -расцём, -расцяце́, -расту́ць; -ро́с, -расла́, -ло́; зак.
1. Вырасці, стаць дарослым; узгадавацца; узышоўшы, вырасці (пра расліны).
Сыны ўзраслі.
Край, дзе я ўзрос, вабіць да сябе.
Жыта добра ўзрасло.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Вырасці, стаць большым, мацнейшым, больш значным.
Сілы ўзраслі.
Узрасла актыўнасць.
Узрос аўтарытэт арганізацыі.
|| незак. узраста́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
прырасці́, 1 і 2 ас. не ўжыв., -це́; -ро́с, -расла́, -ло́; зак.
1. да чаго. Зрастаючыся, утварыць адно цэлае з чым-н.
Прышчэп прырос.
П. дамесца (перан.: зрабіцца нерухомым).
2. Павялічыцца ў колькасці, памерах (разм.).
|| незак. прыраста́ць, -а́е.
|| наз. прырашчэ́нне, -я, н. і прыро́ст, -у, М -сце, м. (да 2 знач.).
Прырашчэнне працэнтаў.
Прырост пагалоўя жывёлы.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
натрэ́сці, -расу́, -расе́ш, -расе́; -расём, -расяце́, -расу́ць; -ро́с, -рэ́сла і -расла́, -рэ́сла і -расло́; -расі́; -рэ́сены; зак.
1. чаго. Трасучы што-н., здабыць у нейкай колькасці.
Н. груш.
2. чаго. Растрэсці частку чаго-н., неакуратна перавозячы або пераносячы.
Н. сена на дарогу.
3. чаго. Пра кармы для жывёлы: трасучы, змяшаць.
4. безас., каго. Стаміць, намучыць трасянінай (разм.).
Натрэсла дзяцей за дарогу.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
стручкава́цца, ‑куецца; незак.
Абл. Даваць струкі, ісці ў струкі. Каб фасоля-павітушка расла і давала плады, ёй трэба .. яшчэ і памагчы падняцца ўгору. .. Толькі тады павітушка будзе цвісці і стручкавацца. Сачанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сумы́сля, прысл.
Тое, што і сумысна. [Мікіта] сумысля не спяшаўся ісці, было прыемна думаць аб будучыні. Галавач. Гэта сумысля падпальваюць балота палешукі, каб на выгаралым месцы расла налета маладая, лепшая трава. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дзя́тлавіна, ‑ы, ж.
Дзяцеліна, дзяцельнік. Трава расла ля самых каляін, густа бялелі галоўкі дзятлавіны, пахла мятай і рамонкамі. Хадкевіч. Пад мордай у каня ляжала зялёная прывялая дзятлавіна, але ён не еў. Сачанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
спо́гадзь, ‑і, ж.
Абл. Спагада. Але спогадзь і спачуванне .. [айца Кірыла] былі на баку цельшынскага настаўніка. Колас. [Грамабой:] Ніякай спогадзі няма да чалавека. Крапіва. Жаласлівасць расла ў .. [Любе] з самага малку, жаласлівасць і спогадзь да ўсіх слабых. Мурашка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
рукадзе́льніца, ‑ы, ж.
Жанчына, якая займаецца рукадзеллем (у 1 знач.), майстар гэтай справы. Расла яшчэ за князем на ўзбярэжжы Дзвіны-ракі дзяўчына-красуня, разумніца і рукадзельніца, з голасам салаўіным, з косамі, як чысты лён. Грахоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)