раски́нуть сов.
1. (развести в стороны) раскі́нуць, расста́віць;
раски́нуть ру́ки раскі́нуць (расста́віць) ру́кі;
раски́нуть но́ги расста́віць (раскі́нуць) но́гі;
2. (разостлать) разгарну́ць;
раски́нуть ковёр разгарну́ць дыва́н;
3. (занять широкое пространство) распасце́рці;
4. (о палатке, раскладушке) расста́віць;
5. перен. разгарну́ць;
◊
раски́нуть умо́м паварушы́ць (пакруці́ць) мазга́мі;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
па́рус, -а, мн. -ы́, -о́ў, м.
Умацаваны на мачце вялікі кавалак моцнай тканіны, якая надзімаецца ветрам і прыводзіць у рух судна.
Ісці на ўсіх парусах.
Падняць парусы (паставіць і разгарнуць парусы на судне).
|| прым. па́русны, -ая, -ае.
П. спорт.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
адкруці́ць, -ручу́, -ру́ціш, -ру́ціць; -ру́чаны; зак., што.
1. Круцячы, аддзяліць, зняць, адшрубаваць; адарваць.
А. дрот.
А. гайку.
А. кран.
2. Павярнуўшы ўбок, адкрыць; раскручваючы, разгарнуць, раскрыць.
А. кран.
А. паперу.
○
Адкруціць галаву (вушы) каму (разм., незадав.) — пагроза пакараць, расправіцца.
|| незак. адкру́чваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
раскі́нуць, -ну, -неш, -не; -кінь; -нуты; зак., што.
1. Шырока развесці, распасцерці ў розныя бакі.
Р. рукі.
2. Разаслаць, разгарнуць на паверхні чаго-н.
Р. дыван на канапе.
3. Знайшоўшы месца, паставіць, размясціць што-н.
Р. палаткі.
4. Раскідаць, рассыпаць па чым-н. што-н.
Р. сена.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
адгарну́ць, -гарну́, -го́рнеш, -го́рне; -гарні́; -го́рнуты; зак., што.
1. Адгрэбці, адсунуць убок.
А. попел.
2. Адхіліць, адвесці ўбок, адсунуць.
А. валасы.
3. Разгарнуць, адкрыць (кнігу, сшытак і пад.); павярнуць з аднаго боку на другі, перагарнуць (старонку, ліст і пад.).
А. лісток календара.
|| незак. адго́ртваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Развіну́цца (разьвінуцца) ’разгарнуцца’, разьвіну́ць ’разгарнуць, развіць’ (Нас., Др.-Падб., Стан.). Сюды ж запазычанае з польскай мовы развіне́нты ’развіты’ (шальч., Сл. ПЗБ), параўн. польск. rozwinięty ’разматаны, разгорнуты; які распусціўся’, rozwinąć się ’разматацца, развіцца’, ’раскрыцца, распусціцца’. Меркаванні пра ўжыванне гл. Станкевіч, Зб. тв., 1, 32. Гл. вінуць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
развіну́ць, ‑ну, ‑неш, ‑не; ‑нём, ‑няце; зак.
Разм. Тое, што і разгарнуць (у 1, 3–5 знач.). [Ганна Сымонаўна] развязала стужачку, развінула паперу. Дубоўка. Фёдар адразу развінуў бурную дзейнасць. Ён паказаў сябе чалавекам напорыстым і ўчэпістым. Кірэенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
распасце́рці, -стру́, -стрэ́ш, -стрэ́; -стро́м, -страце́, -стру́ць; распасцёр, -сце́рла; -стры́; -сцёрты; зак., што.
1. Шырока раскінуць (рукі, крылы).
2. Роўна, свабодна разгарнуць, разаслаць што-н. на паверхні чаго-н.
Р. коўдру на канапе.
3. перан., на каго-што. Пашырыць сферу дзеяння чаго-н.; распаўсюдзіць.
Р. сваю ўладу.
|| незак. распасціра́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
расхіну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́; -ну́ты; зак.
1. што. Адвесці ў бакі, адхінуць захінутае; распасцерці.
Р. полы плашча.
Р. кусты.
2. што. Раскрыць (дзверы, акно, заслону і пад.).
3. што. Разгарнуць (што-н. загорнутае, складзенае, скручанае).
Р. торбу са снеданнем.
4. каго-што. Прымусіць расступіцца.
Р. натоўп.
|| незак. расхіна́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. расхіна́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
разго́рнуты
1. в разн. знач. развёрнутый;
2. разгребённый;
3. раскры́тый, развёрнутый, откры́тый;
4. распра́вленный, распрямлённый;
5. разо́стланный;
6. раскры́тый, откры́тый;
1-6 см. разгарну́ць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)