пристро́иться сов.
1. (устроиться) разг. прыла́дзіцца; прымасці́цца;
2. (на работу, службу) ула́дзіцца, уладкава́цца;
3. воен. прыстро́іцца.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Прыстака́ніцца ’прыжыцца; прывыкнуць, прызвычаіцца’; ’прыладзіцца’; ’далучыцца, прысуседзіцца’ (рагач., Мат. Гом.; в.-дзв., шуміл., круп., Сл. ПЗБ). Да стакана́, стакані́цца (гл.) з пашырэннем семантыкі пад уплывам рус. стака́н (гарэлкі).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Прысукрава́цца ’прыладзіцца, прысуседзіцца (да каго-небудзь, чаго-небудзь дзела сваёй выгады, карысці), паддобрыцца’ (Янк. 1, Мат. Гом.). Утворана па аналогіі з прысука́цца (гл.) ад су́крыцца ’завівацца’, гл. сукры, сукрутка.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Прыкадо́ліцца ’прыладзіцца’ (Касп.). Прэфіксальнае ўтварэнне ад незафіксаванага *кадо́ліць/кадо́ліцца, параўн. рус. арханг. кодо́лить ’прывязваць каня на пашы’, якія ад кадо́л/кадо́ла ’вяроўка (рознага прызначэння)’ (гл.), што, магчыма, сведчыць пра запазычанне.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
устро́иться
1. ула́дзіцца; (наладиться) нала́дзіцца; (прийти в порядок) упара́дкавацца;
2. (расположиться) устро́іцца, ула́дзіцца; (приспособиться) прыла́дзіцца;
устро́иться в уголке́ устро́іцца (прыла́дзіцца) у куто́чку;
3. (поступить на работу, занять какое-л. положение) устро́іцца, ула́дзіцца, уладкава́цца;
устро́иться на рабо́ту устро́іцца (ула́дзіцца, уладкава́цца) на рабо́ту.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
прыме́рыцца, ‑руся, ‑рышся, ‑рыцца; зак.
Прыладзіцца, намерыцца зрабіць што‑н. Ля адчыненага акенца Міхась яшчэ раз прымерыўся і нарэшце выняў з кішэні гранату. Якімовіч. Вось праціўнікі яшчэ раз прымерыліся, папрасілі локці, каб былі строга на адной лініі, пераглянуліся, і барацьба пачалася. Шыловіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Прыладня́цца ’прыстасоўвацца’ (жлоб., Нар. словатв.). Верагодна, як і ладна́ць ’рыхтаваць’ (гл.), з укр. приладна́тися ’прыладзіцца’, приладна́ти ’прыладзіць’. Аб гэтым жа сведчыць арэал рус. дыял.: кур. приладня́ться ’падладжвацца, падлізвацца да некага’, бранск., арл. приладня́ть ’прыладзіць, прымацаваць што-небудзь’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Прыстро́міцца ’прыладзіцца, уладкавацца, прыстасавацца’, прыстро́млены ’прыладжаны да чаго-небудзь’ (Мат. Гом.), прыстро́м ’прымак’ (Мат. Маг.). Укр. пристроми́ти ’прыкалоць, прабіўшы чым-небудзь вострым (калом, дзідай і пад.)’. Да стром, стро́мкі, стрэ́мка (гл.). Беларускія словы маюць пераважна пераноснае значэнне ў параўнанні з украінскім.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
прымайстрава́цца, ‑руюся, ‑руешся, ‑руецца; зак.
Разм.
1. Прыладзіцца, размясціцца дзе‑н. Каму ўрачы не дазвалялі выходзіць з палат, тыя прымайстраваліся на вокнах, каб хоць здалёк зірнуць на героя. Дудо. Сяляне паселі каля плота, іншыя прымайстраваліся на бярвенні. Чорны.
2. Уладкавацца куды‑н., атрымаць якое‑н. месца, пасаду. Некалькі чалавек нават прымайстраваліся на працу ў горадзе. Карпюк.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыла́джвацца несов.
1. прима́щиваться, пристра́иваться;
2. пристра́иваться, устра́иваться;
3. перен. пристра́иваться;
4. (вырабатывать навык) приспоса́бливаться, принора́вливаться; прила́живаться;
1-4 см. прыла́дзіцца;
5. страд. прила́живаться, приде́лываться; пристра́иваться; приставля́ться; подгоня́ться, пригоня́ться; см. прыла́джваць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)