прымудрава́ць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; зак., што.
Разм. Прыдумаць што‑н. новае, мудрагелістае.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сумы́сна, прысл.
З намерам, знарок, наўмысна. Цудоўная ноч!.. Ніяк не прыдумаць такую сумысна! Дубоўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
па́стка, -і, ДМ -тцы, мн. -і, -так, ж.
1. Прыстасаванне для лоўлі звяроў.
Паставіць пастку на шашка.
2. Нечаканая небяспека, засада.
Унікнуць пасткі на дарозе.
3. перан. Хітры манеўр для заманьвання праціўніка ў небяспечнае становішча.
Прыдумаць пастку для ворага.
|| прым. па́сткавы, -ая, -ае (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
досочини́ть сов.
1. (в письменной форме) дапіса́ць, дада́ць;
2. (устно) дада́ць, прыду́маць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
вы́мудраваць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; зак., што.
Разм. Выдумаць, прыдумаць што‑н. Але неўзабаве Валодзя вымудраваў новую штуку. Якімовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сфантазі́раваць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; зак., што і без дап.
Выдумаць, прыдумаць. Балетмайстар сфантазіраваў «усход сонца» вельмі пышна і зграбна. Бядуля.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Трамані́ць (трымані́ць) ’гаварыць абы-што, хлусіць’ (Мат. Гом.). З прамані́ць, праману́ць ’прыдумаць, надумацца’, якое з літ. pra(si)manýti ’выдумляць, выдумваць’ (Лаўчутэ, Балтизмы, 71).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
вы́найсці, ‑найду, ‑найдзеш, ‑найдзе; зак., што.
Працуючы творча, стварыць што‑н. новае. Вынайсці машыну. // Разм. Прыдумаць. Вынайсці новую забаву. Вынайсці прычыну.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Прыму́дры (пріму́дры) ’выдумкі, вычваранне’ (Юрч. СНС). Бяссуфікснае ўтварэнне ад прымудрава́ць, якое ад мудрава́ць (гл.). Параўн. рус. смал., дан. примудря́ться ’ўмудрацца, ухітрацца; лаўчыцца’, укр. примудрува́ти ’прыдумаць, ухітрыцца’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Прыгада́ць, прыгадва́ць ’узнавіць у памяці; прыпомніць’ (ТСБМ), прыгадава́ць ’гаварыць, лічыць’ (брасл., Сл. ПЗБ). Сюды ж з далейшым развіццём семантыкі — ’прыдумаць; задумка’ (Нас., Байк. і Некр., Др.-Падб., Растарг.), ’адшукаць; знайсці’: пригадай скорей верёвку, штоб взлезци (Нас.), таксама прыга́длівы ’знаходлівы’ (Нас.) і прыгада́ць ’дапамагчы; паспачуваць’: не плачь — мы твоей беде пригадаем (Дабрав., Кросны). Да гада́ць у значэнні (згодна з ТСБМ — размоўным) ’меркаваць’ (гл.), укр. пригада́ти ’ўзгадаць’, пригада́ти ’прыдумаць’. Спецыяльна гл. Булахаў, Развіццё, 43.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)