арфагра́фія, -і, ж.
1. Правілы напісання слоў і іх форм; правапіс.
2. Само такое правільнае напісанне, ступень яго засваення.
У яго а. кульгае (ён піша з памылкамі).
|| прым. арфаграфі́чны, -ая, -ае.
Арфаграфічная памылка.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
цырымо́ніцца, -нюся, -нішся, -ніцца; незак.
1. Захоўваць правілы прынятага этыкету; быць цырымонным.
2. з кім-чым. Праяўляць празмерную мяккасць; далікатнасць.
Не трэба з ім ц.
|| зак. пацырымо́ніцца, -нюся, -нішся, -ніцца (да 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
сінтаксі́чны, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да сінтаксісу. Сінтаксічны аналіз сказа. Сінтаксічныя правілы. Сінтаксічны лад беларускай мовы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
заканада́вец, -да́ўца, мн. -да́ўцы, -да́ўцаў, м.
1. Той, хто ўстанаўлівае законы (у 2 знач.).
2. перан. Той, хто сваім прыкладам устанаўлівае якія-н. правілы, новаўвядзенні.
З. мод.
|| прым. заканада́ўчы, -ая, -ае (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
шакі́равацца, ‑руюся, ‑руешся, ‑руецца; незак.
Уст. Адчуваць няёмкасць, усхваляванасць ад якога‑н. учынку, выказвання, што парушае правілы прыстойнасці.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
звы́чай, -ю, мн. -і, -яў, м.
1. Агульнапрыняты парадак, правілы, што даўно ўкараніліся ў быце народа або ў пэўнай грамадскай групе.
Спрадвечны з.
Гарадскія звычаі.
2. Прывычны спосаб дзеяння, прывычка.
Маю з. пасля абеду пашпацыраваць.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
рэгла́мент, -у, М -нце, м.
1. Правілы, якія рэгулююць парадак якой-н. дзейнасці.
Трымацца рэгламенту.
Р. пасяджэння.
Р. работы камісіі.
2. Час, адведзены на сходзе для прамовы, выступлення.
Р. для прамоўцы — пятнаццаць мінут.
|| прым. рэгла́ментны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
нарматы́ўны, ‑ая, ‑ае.
1. Спец. Які мае адносіны да нарматыву, з’яўляецца нарматывам.
2. Які вызначае норму, стандарты, правілы. Нарматыўная граматыка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
тэхумо́вы, ‑умоў; адз. няма.
Дакумент, які змяшчае якасныя характарыстыкі машын, вузлоў, дэталей і пад. і правілы іх эксплуатацыі; тэхнічныя ўмовы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пра́віла, ‑а, н.
1. Палажэнне, якое вырашае тую або іншую заканамернасць. Разам [піянеры] рашалі задачы, пісалі дыктоўкі, вучылі правілы. Шыловіч.
2. звычайна мн. (пра́вілы, правіл). Пастанова, палажэнне, якія абавязваюць захоўваць пэўны парадак пры выкананні чаго‑н. Правілы вулічнага руху. Захоўваць правілы канспірацыі.
3. Норма паводзін, прывычка. [Камісар] выйшаў з палаткі, каб праверыць перад сваім адпачынкам вартавых, што было ў яго непарушным правілам. Шамякін. У бацькі было правіла: дасягнуў паўналецця — жыві сваім одумам. Навуменка.
•••
Складанае трайное правіла — правіла для рашэння задач, у якіх велічыні звязаны прамой і адваротнай прапарцыянальнай залежнасцю.
Па ўсіх правілах — так, як трэба.
Па ўсіх правілах мастацтва (часцей іран.) — грунтоўна, акуратна, улічваючы ўсе дэталі пры выкананні чаго‑н.
Узяць за правіла гл. узяць.
Як правіла — звычайна, пераважна, найчасцей.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)