сма́льта, ‑ы, ДМ ‑льце, ж.
Спец. Непразрыстае каляровае шкло, якое выкарыстоўваецца для мазаічных работ. Варыць смальту. // зб. Кубікі, пласцінкі з гэтага шкла. Карціна са смальты.
[Ад іт. smalto — эмаль, глазура.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
тыражава́ць, ‑жую, ‑жуеш, ‑жуе; зак. і незак., што.
Спец.
1. Устанавіць (устанаўліваць) тыраж кнігі, газеты і пад.
2. Рабіць неабходную колькасць копій (кінастужкі, пласцінкі і пад.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Плястэ́рак ’чалавек са скрыўленым тварам’ (зэльв., Сцяшк. Сл.). Няясна. Параўн. польск. plasterek (памянш. да plaster, Банькоўскі, 2, 599) ’тонка парэзаныя пласцінкі лімона’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
піжо́ністы, ‑ая, ‑ае.
Разм. пагард. Падобны да піжона, які паводзіць сябе, як піжон. Славік засумаваў. Яму ўсё абрыдла: піжоністыя сябры, модныя дзяўчаткі,.. пласцінкі з мексіканскімі песнямі. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Лу́бачка ’грэбень запалак’ (міёр., Хрэст. дыял.; Сл. ПЗБ). Да луб 1, лу́бка (гл.). Названа паводле падабенства тонкай пласцінкі з запалкамі з тонкай палоскай кары.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Трасцё ‘трыснёг, чарот’ (Тур., Сл. ПЗБ), ‘тонкія пласцінкі ў бёрдзе’ (Бяльк., Мат. Гом., Сл. ПЗБ), трасце́ ‘тс’ (Скарбы, Мат. Гом., Сл. ПЗБ). Гл. трысцё.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Сухазло́тка ’тонкія пласцінкі золата для аздобы, сусальнае золата’ (Гарэц.), параўн. укр. сухозоло́тица ’тс’. Відавочна, па фанетычных прыкметах паланізм; параўн. сухапазлача́ны ’колер фарбы пад золата’ (Варл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
меда́ль, -я́, мн. -і́, -ёў, м.
Знак у выглядзе круглай металічнай пласцінкі з якім-н. рэльефным адбіткам і надпісам, што выдаецца як узнагарода або ў памяць аб якой-н. падзеі.
М.
Францыска Скарыны.
Залаты м.
Памятны м.
◊
Адваротны бок медаля — адмоўны бок якой-н. справы.
|| прым. меда́льны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ляка́ла, ‑а, н.
1. Фігурная пласцінка для чарчэння крывых ліній. Чарцёжнае лякала.
2. У тэхніцы — кантрольна-вымяральны інструмент у выглядзе металічнай пласцінкі з фігурным выразам для праверкі вырабаў крывалінейнага профіля.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ліст¹, -а́ і -у, М -сце́, мн. -ы́, -о́ў і (разм.) лі́сці, -яў, м.
1. -а́. Орган паветранага жыўлення і газаабмену раслін у выглядзе тонкай, звычайна зялёнай пласцінкі на чаранку.
Кляновы л.
2. -у, у знач. зб. Лісце.
Лаўровы л.
◊
Лістам слацца (разм., неадабр.) — лісліва дагаджаць.
|| памянш. лісто́к, -тка́, мн. -ткі́; -тко́ў, м. (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)