пласт м.

1. пласт, род. пласта́ м.; (слой) слой, род. сло́я м.; (земли при пахоте) скі́ба, -бы ж.;

2. перен. пласт, род. пласта́ м., слой, род. сло́я м.;

лекси́ческий пласт лексі́чны пласт;

лежа́ть пласто́м (как пласт) ляжа́ць пласто́м (як пласт).

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

распласта́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што.

Палажыць пластом, шчыльна прыціснуўшы да зямлі, да якой‑н. паверхні. Зачапіўшыся за станіну разбітай гарматы, .. [баец] паваліўся на зямлю і распластаў рукі. Дудо. Іваніцкі разгарнуў ліст спісанай паперы, распластаў яго і паклаў перад сабой на стол. Мурашка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

расцерушы́ць, ‑церушу, ‑цярушыш, ‑цярушыць; зак., што.

Разм.

1. Рассыпаць роўным рыхлым пластом. Расцерушыць пілавінне.

2. Рассыпаць, разгубіць перавозячы, пераносячы. У белых кучомках стаялі пры дарозе маленькія сосны: і здавалася, што дарога, баючыся, каб не расцерушыць снегавое ўбранне, асцярожна несла іх насустрач машыне. Савіцкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

усла́ць, усцялю, усцелеш, усцеле; зак., што.

Пакрыць усю паверхню чым‑н. Дробныя ігліцы яловых лапак высахлі і асыпаліся, услаўшы дно салашоў тоўстым пухкім пластом. Колас. // Заняць сабою ўсю прастору, паверхню чаго‑н. Не пужайся, што здрадныя хмары Неба ўслалі з канца да канца. Купала.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

распласта́ть сов.

1. распласта́ць;

2. (расплющить давлением) распляска́ць;

3. (разложить пластом) разг. распласта́ць;

4. перен. (развести в стороны — о крыльях) распасце́рці, распраста́ць;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

распласта́ны, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад распластаць.

2. у знач. прым. Які ляжыць пластом, плазам. Людзі падалі ў снег. Белае поле скрозь было ўсыпана распластанымі постацямі. Паўлаў. [Арол] трымаў распластанага ваўка адной лапай за бок, другой — за морду. Беразняк. // Выцягнуты, раскінуты ў бакі. Сонца.. падае на рунь аграмадным агнёвым сокалам з распластанымі крыламі. Бядуля.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пласт, -та́ м., прям., перен. слой, пласт;

ве́рхнія ~ты́ гле́бы — ве́рхние слои́ по́чвы;

нафтано́сны п. — нефтено́сный пласт;

лексі́чныя ~ты́ — лекси́ческие слои́ (пласты́);

◊ ляжа́ць як п. (~то́м) — лежа́ть пласто́м

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

распла́стывать несов.

1. пластава́ць, распла́стваць;

распла́стывать ры́бу распла́стваць ры́бу;

2. (расплющивать давлением) распле́скваць;

3. (раскладывать пластом) разг. распла́стваць;

4. перен. (разводить в стороны — о крыльях) распасціра́ць, распро́стваць;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

разгрэ́бці, ‑грабу, ‑грабеш, ‑грабе; ‑грабём, ‑грабяце; пр. разгроб, ‑грэбла і ‑грабла, ‑грэбла і ‑грабло; зак., што.

Адгрэбці ў розныя бакі, раскідаць што‑н. сыпкае, рыхлае. Дзеці разграблі салому і трэскі, нарысавалі кіёчкам «класы». Брыль. Гэта было зімою, сястра Настася разгрэбла снег і дастала барвенак. Хведаровіч. // Расчысціць ад чаго‑н. сыпкага, рыхлага і пад. Разгрэбці дарогу. □ Мірон разгроб пару шырэй, глыбей, так, каб агонь быў пад верхнім пластом зямлі. Маўр.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

іглі́ца, ‑ы, ж.

1. зб. Іголкападобнае лісце хвойных дрэў і кустоў. [Яліна] моцна здрыганулася, страсянуўшы з сябе цэлы дождж ігліцы і шышак. Лынькоў. Потым пацягнула борам, які адтаў, спакойна аддаючы ў паветра водар кіславатай ігліцы, дух смалы і шышак... Ермаловіч.

2. Адзін ліст хвойных дрэў і кустоў. Дробныя ігліцы яловых лапак высахлі і асыпаліся, услаўшы дно [ш]алашоў тоўстым пухкім пластом. Колас. Моўчкі сосны старыя стаяць (Ні адна не хіснецца ігліца). Матэвушаў.

3. Разм. Папярочны драўляны брусок, якім змацоўваюцца дзвярныя дошкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)