исходя́щий

1. прич. які́ (што) ідзе́; які́ (што) выхо́дзіць, які́ (што) пахо́дзіць; які́ (што) зыхо́дзіць; см. исходи́ть​II;

2. прил., канц. выхо́дны.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

восходи́ть несов.

1. (подниматься вверх) узыхо́дзіць;

2. (иметь началом) браць пача́так (ад чаго); (происходить) пахо́дзіць (з, ад чаго);

3. (о светилах) усхо́дзіць, узыхо́дзіць;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

пача́так¹, -тку, м.

1. Першы момант ці першыя моманты якога-н. дзеяння, з’явы.

П. жніва.

У пачатку восені.

П. навучальнага года.

Пакласці або даць п. чаму-н. (пачаць).

2. Зыходны пункт, кропка.

У пачатку вёскі.

Весці свой пачатак ад чаго-н. (паходзіць ад чаго-н.). Браць п. (пачынацца).

3. Першакрыніца, аснова, асноўная прычына.

Арганізуючы п.

Стрымліваючы п.

4. мн. -ткі, -ткаў. Асноўныя палажэнні, прынцыпы.

Пачаткі дзяржаўнасці.

5. мн. Спосабы, метады ажыццяўлення чаго-н.

На калектыўных пачатках.

На грамадскіх пачатках (бязвыплатна — пра якую-н. работу, дзейнасць каго-н.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

паша́стаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.

1. Шастаць некаторы час. [Шалюта] пашастаў карабком запалак, прыкурыў і высока ўзнятай рукой асцярожна паклаў малюсенькую галавешачку ў попельніцу. Дуброўскі. Бывае, унадзіцца ў сады моцны вецер. Пашастае, паходзіць, паносіцца між яблынь. Сіпакоў. Віця пашастаў запазухай і падаў Паўліку невялікі альбомчык. Беразняк.

2. што. Разм. Парэзаць, парваць. — А што дзяліць тую зямлю? Пашастаем на шматкі. Дуброўскі. [Пятрок:] — Але нашто ты .. кашулю яшчэ новую мне пашастаў, вочы пяском засыпаў? Нікановіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

исходи́ть​II несов.

1. (выходить откуда-л.) уст. выхо́дзіць, ісці́;

2. (от кого, чего, из чего — иметь источником) выхо́дзіць, пахо́дзіць; (идти) ісці́;

све́дения исхо́дят из достове́рных исто́чников зве́сткі іду́ць (пахо́дзяць) з вераго́дных крыні́ц;

от цветка́ исхо́дит арома́т ад кве́ткі ідзе́ пах;

слух исхо́дит от него́ чу́тка ідзе́ (пахо́дзіць) ад яго́;

3. (основываться на чём-л.) зыхо́дзіць, выхо́дзіць;

исходи́ть из предположе́ния зыхо́дзіць з меркава́ння.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Пісарчу́к ’памочнік пісара’ паводле Кюнэ (Poln., 87) паходзіць з польск. pisarczyk ’тс’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Відо́шча ’бачна, прыкметна’ (Нас.). Паходзіць, відаць, з відзюшча < рус. видющий ’той, хто бачыць’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

род, -у, М -дзе, мн. -ы, -аў, м.

1. Асноўная грамадская арганізацыя першабытнаабшчыннага ладу, аб’яднаная сваяцтвам і агульнасцю гаспадаркі.

Старэйшына роду.

2. Рад пакаленняў, якія паходзяць ад аднаго продка, а таксама ўвогуле пакаленне.

Са знатнага роду.

Весці свой р. ад каго-н. (паходзіць ад каго-н.). Родам гараджанін. 3 роду ў р. (з пакалення ў пакаленне). Без роду, без племені (пра чалавека невядомага паходжання; уст.). Ні роду ні племені (пра чалавека адзінокага, без родных; уст.). Гэта ў іх у родзе (па спадчыннасці). Р. чалавечы (людзі).

3. У сістэматыцы жывёл і раслін: група, якая аб’ядноўвае некалькі відаў, што валодаюць агульнымі прыметамі.

◊

Ад (з) роду (разм.) — ад самага нараджэння.

На раду напісана што (разм.) — прадвызначана.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Кро́ўны ’родны па крыві, які паходзіць ад адных продкаў’ (ТСБМ, Сцяшк., Др.-Падб.). Гл. кроў.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Перакаўляць ’упрошваць, угаворваць, дакучліва прасіць’ (Федар.). Зыходны дзеяслоў паходзіць, магчыма, ад літ. kaũlyti ’надакучліва прасіць’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)