варса́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
Абл. Тыкаць, пароць канцом чаго‑н. Калі мы пачалі варсаць у грубку палкамі, тхор палез у комін. «Маладосць».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паро́цца¹, пару́ся, по́рашся, по́рацца; пары́ся; незак.
1. Калоць, пароць адзін аднаго чым-н. вострым.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Тое, што і бадацца (разм.).
Каровы поруцца.
3. Тое, што і капацца (у 1 і 2 знач.).
Вы нешта доўга порацеся ў сшытках.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Пы́раць: пыраць бялізну пранікам ’праць бялізну пры дапамозе прача’ (Мат. Гродз.). Звязана з праць ’сціраць, выбіваць прачом’ (гл.) чаргаваннем вакалізму, параўн. пе́рыць ’тс’.
Пыра́ць ’пароць, тыкаць, калоць’ (Сержп.), пырну́ць ’біць чым-небудзь вострым’ (ТСБМ, Сержп.), пырну́тэ ’парнуць, ткнуць, кальнуць’ (драг., Нар. лекс.), выклічнік пырь ад пароць (мсцісл., Нар. лекс.), рус. пыря́ть, пырну́ть. Звязана чаргаваннем галосных з паро́ць (гл.), гл. Праабражэнскі, 2, 160; паводле Фасмера (3, 420), грунтуецца на анаматапеічным утварэнні.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Вы́парак ’выпаратак’ (Нас.). Польск. wyporek ’тс’. Да пароць (Брукнер, 639; Махэк₂, 571). Параўн. выпаратак.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
горя́чка прям., перен. гара́чка, -кі ж.;
бе́лая горя́чка мед. бе́лая гара́чка;
◊
поро́ть горя́чку паро́ць гара́чку;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
прапаро́ць, ‑пару, ‑шэрані, ‑пора; зак., каго-што.
1. Пракалоць, праткнуць наскрозь. [Юрка] тады са злосцю поркае прутком у зямлю і чуе, што прапароў свой чаравік, дастаў аж да нагі. Пташнікаў.
2. Панесці глыбокую рану, пракалоць чым‑н. вострым. [Талаш:] — А ведаеш, Саўка не такі ўжо прапашчы чалавек. Вось жа не сказаў Васілю пра нас, хоць злодзей і канакрад. З нажом кінуўся, бок прапароў. Колас. — Я таксама памагаў будаваць ім хату, ды нагу сабе прапароў цвіком. Масарэнка.
3. і без дап. Пароць некаторы час (гл. пароць у 1–3 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
папаро́ць, ‑пару, ‑пораш, ‑пора; зак., што.
1. Распароць па шву ўсё, многае.
2. і без дап. Пароць, распорваць некаторы час.
3. Разм. Пакалоць, патыкаць чым‑н. вострым усё, многае. Папароў ураднік сена [шашкай] ды так ні з чым і пайшоў. Якімовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Джґаць ’біць, муштраваць’, ’сячы (пра ападкі)’, ’хутка ісці, заўзята есці’ (Сцяц.), ’хутка ісці, ехаць’ (Шат.), ’джаліць’ (БРС). Запазычанне з польск. dźgać ’калоць, пароць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Пароліца ’вострая драўляная лапатка, якой аддзяляюцца пласты мёду’ (Машынскі, Uwagi, 43). Дэрыват з суф. -ліца (гл. Сцяцко, Афікс. наз., 50) ад пароць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
гара́чка ж., разг.
1. жар м., горя́чка; лихора́дка;
2. перен. горя́чка;
○ бе́лая г. — бе́лая горя́чка;
◊ паро́ць ~ку — поро́ть горя́чку
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)