тро́пік, -а, мн. -і, -аў, м.

1. Уяўны круг, які праходзіць паралельна зямному экватару на адлегласці 23°26’ на поўнач або на поўдзень ад яго.

Т.

Казярога.

Т.

Рака.

2. Гарачы пояс зямнога шара, размешчаны паміж экватарам і гэтым кругам.

|| прым. трапі́чны, -ая, -ае.

Трапічная спёка.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

дублёр, ‑а, м.

1. Той (тое), што паралельна з кім‑, чым‑н. выконвае аднолькавую работу, функцыі. Прадпрыемства-дублёр. Дублёр касманаўта.

2. Акцёр, які замяняе асноўнага выканаўцу ролі.

[Фр. doubleur.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

тро́пік, ‑а, м.

1. Уяўны круг, які праходзіць паралельна экватару на адлегласці 23°27′ па поўнач або па поўдзень ад яго. Тропік Рака. Тропік Казярога.

2. Гарачы пояс зямнога шара, размешчаны паміж экватарам і гэтым кругам.

[Грэч. tropikos.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дублі́раваць, -рую, -руеш, -руе; -руй; -раваны; незак., каго-што.

1. Выконваць аднолькавую работу паралельна з іншымі або рабіць у другі раз; паўтараць.

Д. паведамленне.

2. Замяняць моўную частку гукавога кінафільма перакладам на іншую мову.

Д. фільм.

3. Замяняць асноўнага выканаўцу ролі ў кіно, спектаклі.

|| зак. прадублі́раваць, -рую, -руеш, -руе; -руй; -раваны.

|| наз. дублі́раванне, -я, н. і дубля́ж, -у́, м. (да 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

◎ По́ўздаль ’уздоўж і побач, паралельна’ (Др.-Падб.). Ад далёка (гл.) з дапамогай прыставак по- і ўз‑ на ўзор прыслоўя наўздалёк.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

шпаклёўка, ‑і, ДМ ‑ўцы, ж.

1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. шпакляваць.

2. Замазка, якой пакрываюць паверхню; слой гэтай замазкі, нанесены на якую‑н. паверхню. Расказаў [Сіманенка] пра шпаклёўку і пемзу, пра іх прызначэнне ў малярнай справе, некалькі разоў знарок паўтарыў, што фарба наносіцца на паверхню сцен паралельна столі. Мыслівец.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сі́нтэз, ‑у, м.

1. Метад навуковага даследавання, які выходзіць з вывучэння прадмета, з’явы ў цэлым, у адзінстве і ўзаемасувязі яго частак; проціл. аналіз. // Кніжн. Злучэнне, абагульненне. Не паралельна, а ў арганічным сінтэзе паказваюцца ў творах істотныя працэсы народнага жыцця. Дзюбайла.

2. Атрыманне складаных рэчываў з больш простых. Сінтэз бялкоў. Сінтэз каўчуку.

[Ад грэч. sýnthesis — злучэнне, спалучэнне.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

*Мроўка, ст.-бел. мровка ’муравей’. Запазычана са ст.-польск. mrówka ’тс’ і ўжывалася паралельна з бел. паўнагалоснай формай моровка ’тс’ (Булыка, Лекс. запазыч., 203).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

дублі́раваць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; незак., каго-што.

1. Рабіць у другі раз; паўтараць. Дубліраваць паведамленне. // Паралельна з кім‑, чым‑н. выконваць аднолькавую работу, функцыі. Дубліраваць работу іншай установы.

2. Замяняць асноўнага выканаўцу якой‑н. ролі ў спектаклі, кіно. Дубліраваць вядучага артыста.

3. Замяняць моўную частку гукавога фільма перакладам на іншую мову. Дубліраваць кінафільм.

[Ад фр. doubler.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

насці́льны, ‑ая, ‑ае.

1. Які будуецца як насціл. Насцільная дарога.

2. Спец. Які рухаецца амаль паралельна паверхні зямлі на невялікай вышыні (пра палёт куль, снарадаў і пад.). Насцільны агонь.

3. Спец. Які ідзе амаль па прамой лініі, плаўны. Насцільны скачок.

4. Абл. Які падае шчыльна (пра дождж). Росна. Золка. Пад ранак Выпаў дожджык насцільны. Калачынскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)