сена́т, -а, М -на́це, мн. -ы, -аў, м.
1. Дзяржаўны савет, вышэйшы орган кіравання ў Старажытным Рыме.
2. Вышэйшая судова-адміністрацыйная ўстанова ў царскай Расіі.
3. Верхняя заканадаўчая палата парламента ў некаторых дзяржавах.
|| прым. сена́цкі, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
кни́жный кні́жны;
кни́жный магази́н кніга́рня, кні́жны магазі́н;
кни́жная пала́та кні́жная пала́та;
кни́жная по́лка кні́жная палі́ца;
кни́жный стиль кні́жны стыль;
кни́жные зна́ния кні́жныя ве́ды.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
кні́жны, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да кнігі (у 1 знач.), звязаны з кнігай. Кніжны гандаль. Кніжная вокладка. // Прызначаны для кніг. Кніжная шафа. Кніжная паліца. // Які гандлюе кнігамі. Кніжны кіёск. Кніжны магазін.
2. Пачэрпнуты з кніг, не падмацаваны жыццёвым вопытам. Кніжныя веды. Кніжная мудрасць.
3. Характэрны для пісьмовага літаратурнага тэксту. Кніжны выраз. Кніжная мова. Кніжны стыль.
•••
Кніжная палата гл. палата.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
казённы, -ая, -ае.
1. Які мае адносіны да казны (у 1 знач.); дзяржаўны.
Казённая маёмасць.
2. перан. Бюракратычны, фармальны (неадабр.).
Казённыя адносіны.
○
Казённая палата — губернская ўстанова па падатках у царскай Расіі.
Казённая частка (спец.) — задняя частка агнястрэльнай зброі, з якой яна зараджаецца.
|| наз. казённасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ве́рхні в разн. знач. ве́рхний; (наружный — о стороне одежды — ещё) лицево́й;
~няя во́пратка — ве́рхняя оде́жда;
~няе цячэ́нне ракі́ — ве́рхнее тече́ние реки́;
○ ~няя пала́та — ве́рхняя пала́та;
в. нюх — охот. ве́рхнее чутьё;
в. рэгі́стр — ве́рхний реги́стр
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ве́рхний в разн. знач. ве́рхні;
ве́рхнее пла́тье ве́рхняя во́пратка;
ве́рхнее тече́ние реки́ ве́рхняе цячэ́нне ракі́;
ве́рхняя пала́та ве́рхняя пала́та;
ве́рхнее чутьё охот. ве́рхні нюх;
ве́рхний реги́стр муз. ве́рхні рэгі́стр.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пала́тный пала́тны;
пала́тная сестра́ пала́тная сястра́;
◊
ума́ пала́та мо́цная галава́; ро́зуму бага́та, з вялі́кім ро́зумам.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
сыпнатыфо́зны, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да сыпнога тыфу. Сыпнатыфозны вірус. // Які перадае сыпны тыф. Сыпнатыфозная вош.
2. Хворы на сыпны тыф. Сыпнатыфозны хворы. / у знач. наз. сыпнатыфо́зны, ‑ага, м.; сыпнатыфо́зная, ‑ай, ж. // Прызначаны для хворых на сыпны тыф. Сыпнатыфозная палата.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
припа́дочный
1. прил. (к припа́док) прыпа́дачны;
припа́дочные явле́ния прыпа́дачныя з’я́вы;
2. разг. (страдающий припадками какой-л. болезни) прыпа́дачны;
припа́дочный больно́й прыпа́дачны хво́ры;
3. сущ., разг. прыпа́дачны, -нага м.;
пала́та для припа́дочных пала́та для прыпа́дачных.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
казённы, ‑ая, ‑ае.
1. Уст. Які мае адносіны да казны, належыць ёй; дзяржаўны. Казённая зямля. Казённыя грошы. Казённы лес. // Які выдаецца з казны, за кошт казны, дзяржавы. Казённае абмундзіраванне. □ Цесляры выбягалі з баракаў, размахваючы казённымі сякерамі. Чорны. // Які аплачваецца казной. Казённая кватэра.
2. Уст. Які знаходзіўся на дзяржаўнай службе. На гасцінцы, у вярсце ад чыгункі, стаяла хата казённага лесніка Лукаша. Колас.
3. перан. Неадабр. Бюракратычны, фармальны. Казённы падыход да справы. Казённае выхаванне. // Пазбаўлены арыгінальнасці; банальны. Казённая мова. Казённыя фразы.
•••
Казённая палата гл. палата.
Казённая частка гл. частка.
Казённы дом гл. дом.
Ногі не казённыя гл. нага.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)