панато́чваць, -аю, -аеш, -ае; -аны; зак.
1. што. Натачыць, навастрыць усё, многае.
П. нажы.
2. чаго. Вытачыць на станку вялікую колькасць чаго-н.
П. верацён.
3. (1 і 2 ас. не ўжыв.), чаго. Нагрызці вялікую колькасць чаго-н. (пра грызуноў, насякомых).
Мышы панаточвалі саломы.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
падтачы́ць, -тачу́, -то́чыш, -то́чыць; -то́чаны; зак.
1. што. Натачыць крыху.
П. сякеру.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.), што. Пашкодзіць, раз’ядаючы знутры, знізу (пра чарвей і пад.).
Шашаль падтачыў бярвенне.
3. перан., каго-што. Аслабіць, прывесці ў заняпад.
Падточанае здароўе.
Гэта хвароба падтачыла яго.
|| незак. падто́чваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
отточи́ть сов.
1. (сделать острым) навастры́ць, мног. панаво́стрываць; (на точиле) натачы́ць, мног. панато́чваць;
2. перен. адтачы́ць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
патачы́ць 1, ‑тачу, ‑точыш, ‑точыць; зак., што.
1. Натачыць, навастрыць. А каса пад мянташкаю просіцца: «Патачы ты мяне, паганы. Заблішчу я навостранай просінню. І цябе не змару да начы». Свірка.
2. Натачыць, навастрыць усё, многае. Патачыць усе нажы.
3. і без дап. Тачыць некаторы час. Патачыць мінут дзесяць.
патачы́ць 2, ‑точыць; зак., што.
1. Пагрызці, падзіравіць усё, многае (пра моль, чарвякоў і пад.). Дзверы ў шафе патачыў шашаль... Баранавых. Дрэва патачыў чарвяк, на хаты яно лонаўцам не згадзілася. Пташнікаў.
2. Тачыць некаторы час (пра моль, чарвякоў і пад.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
панато́чваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.
1. што. Натачыць, навастрыць усё, многае. Панаточваць нажы.
2. чаго. Вытачыць на станку вялікую колькасць чаго‑н. Панаточваць верацён.
3. (1 і 2 ас. не ўжыв.), чаго. Нагрызці вялікую колькасць чаго‑н. (пра грызуноў, насякомых). Панаточвалі мышы саломы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
адтачы́ць, ‑тачу, ‑точыш, ‑точыць; зак.
Зрабіць вострым, натачыць. Адточыць серп Рыгорка для Марылі, З пілы касу наладзіць. А. Александровіч. // перан. Удасканаліць майстэрства, зрабіць выразным (мову, стыль). Можна сказаць, што ў гэтай форме [аглядаў] Багдановіч адтачыў сваё пяро крытыка, тут упершыню бліснуў трапнасцю назіранняў, тонкім пранікненнем у канкрэтныя з’явы літаратурнага працэсу. Лойка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
падтачы́ць 1, ‑тачу, ‑точыш, ‑точыць; зак., што.
1. Натачыць злёгку, крыху або дадаткова. Падтачыць нож. Падтачыць сякеру.
2. Пашкодзіць, раз’ядаючы знутры, знізу (пра чарвей і пад.). [Ляксандра:] — Шашаль падтачыў падрубы. Баранавых.
3. перан. Аслабіць, падарваць (сілы, здароўе і пад.). З выгляду [Люся] была змізарнелая, бляклая — як бы цяжкая хвароба падтачыла яе і яна толькі-толькі стала на ногі. Навуменка.
•••
Камар носа не падточыць гл. камар.
падтачы́ць 2, ‑тачу, ‑точыш, ‑точыць; зак., што.
Далучыць для падаўжэння, павелічэння чаго‑н. [Янка:] — Я гэта адсяку канец вяроўкі, знізу падтачу ды спускаюся далей. Якімовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
переточи́ть сов.
1. (наточить всё, многое) навастры́ць, павастры́ць, перавастры́ць;
переточи́ть все ножи́ навастры́ць (павастры́ць, перавастры́ць) усе́ нажы́;
2. (заново, больше, чем надо) перавастры́ць;
3. (на токарном станке — обо всём, многом) натачы́ць, патачы́ць, ператачы́ць;
4. (заново — на токарном станке) ператачы́ць;
переточи́ть все карандаши́ перавастры́ць усе́ ало́ўкі;
переточи́ть все ножи́ перавастры́ць усе́ нажы́;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
рэ́заць несов.
1. в разн. знач. ре́зать; (нарыв и т.п. — ещё) вскрыва́ть;
р. мета́л — ре́зать мета́лл;
нож не рэ́жа, трэ́ба яго́ натачы́ць — нож не ре́жет, на́до его́ наточи́ть;
р. лёд канька́мі — ре́зать лёд конька́ми;
р. па дрэ́ве — ре́зать по де́реву;
р. на экза́мене — ре́зать на экза́мене;
яго́ го́лас рэ́жа слых — его́ го́лос ре́жет слух;
р. мяч — ре́зать мяч;
2. безл. ре́зать;
рэ́жа ў жываце́ — ре́жет в животе́;
3. (на мясо) ре́зать; забива́ть, бить;
4. (дрова) пили́ть;
◊ р. пра́ўду (у во́чы) — ре́зать пра́вду (в лицо́);
р. без нажа́ — ре́зать без ножа́;
р. во́чы — ре́зать глаза́;
па жывы́м р. — по живо́му ре́зать;
ву́ха (ву́шы) рэ́жа (дзярэ́) — у́хо (у́ши) ре́жет (дерёт);
хлеб-соль еш, а пра́ўду рэж — посл. хлеб-соль ешь, а пра́вду режь
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)