вандро́вішча, ‑а, н.
Месца вандроўкі, прыстанішча вандроўнікаў. І вось ужо за мной рака, Агні вандровішчаў знаёмых, І вось мой цень на ледніках, І голас на вяршынях стромых! Танк.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бася́к, ‑а, м.
1. Прадстаўнік дэкласаваных слаёў насельніцтва ў капіталістычным грамадстве.
2. Разм. лаянк. Нягоднік, гарэза, свавольнік. [Халімон:] — Ён, гэты басяк, пада мной кпіны строіць. Чакай жа, я табе пакажу! Галавач.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ка́зус, ‑у, м.
1. Складаная, заблытаная справа ў судовай практыцы.
2. Разм. Незвычайны, недарэчны выпадак. — А ў вайну са мной такі выйшаў казус, што чуць з сораму не згарэў... Ракітны.
[Лац. casus.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
увапхну́цца, ‑нуся, ‑нешся, ‑нецца; ‑нёмся, ‑няцеся; зак.
Разм. Тое, што і упхнуцца. Здалося, Ткачук не адразу рашыўся лезці за мной, але ўрэшце, нязграбна хапаючыся за, спінкі сядзенняў, увапхнуўся і ён. Быкаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
над (нада), прыназ. з Т.
1. Ужыв. пры абазначэнні размяшчэння, знаходжання каго-, чаго-н. зверху, паверх каго- ці чаго-н.; у непасрэднай блізкасці да таго, што названа залежным словам.
Туман над возерам.
Нада мной.
Вёска над Прыпяццю.
2. Ужыв. для абазначэння накіраванасці дзеяння на што-н., засяроджанасці на чым-н.
Працаваць над творам.
Сядзець над задачай.
3. У спалучэнні з займеннікам «усе» паказвае на вышэйшае праяўленне ўласцівасцей дадзенага прадмета.
Мароз над усімі маразамі.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
адгарава́ць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; зак.
Разм. Перажыць шмат гора. // Пражыць пэўны час, пераадольваючы цяжкасці. Адгараваць зіму. □ Ёсць родныя. Ды ўсе жывуць сабой, І толькі верная твая любоў Са мной мой век адгаравала. Буйло.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
поступа́ть несов.
1. (делать) рабі́ць; (действовать) дзе́йнічаць; (обращаться с кем-л.) абыхо́дзіцца;
поступа́ть пра́вильно рабі́ць пра́вільна;
он нехорошо́ поступа́ет со мной ён нядо́бра абыхо́дзіцца са мной;
2. в др. знач. паступа́ць;
поступа́ть в прода́жу паступа́ць у про́даж;
поступа́ть на рабо́ту паступа́ць на рабо́ту.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
удваі́х, прысл.
Колькасцю ў дзве асобы рознага полу або істоты ніякага роду. Жнуць удваіх, маці з сынам. Мележ. Са мной ідзе мая дачка З партфелем, поўным кніг. Ёй — да званка, мне да гудка, Спяшаемся ўдваіх. А. Александровіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
я, мяне́, мне, мяне́, мной (~о́ю), аба мне, займ. асаб. 1 ас. адз.
1. Служыць для абазначэння тым, хто гаворыць, самога сябе.
Я не я і кабыла не мая (прыказка: нічога не ведаю, ні да чаго не маю дачынення).
2. у знач. наз., нескл., н. Ужыв. для абазначэння самога сябе як асобы.
Маё чалавечае «я».
Паказаць сваё «я» [а) поўнасцю выявіць свае якасці, магчымасці, здольнасці;
б) настаяць на сваім].
◊
Вось я цябе (яго, яе, вас, іх)! (разм.) — пагражальны вокрык ці заўвага.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
сча́хнуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; зак.
Разм.
1. Стаць чахлым, змарнець. Расліннасць счахла без вады.
2. Схуднець; стаць хворым, слабым. Аб адно лета счах чалавек. // перан. Згаснуць. — За мной! — зноў загадаў Тужыкаў, калі ракета счахла, і сігануў у ноч. Новікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)