Марха́ткі ’завязь (напр., у агурках)’ (паст., Сл. ПЗБ). У выніку перастаноўкі зычных хр > рх з махротка < махры́ (гл.). Параўн. таксама рус. морх, морхи ’бахрама, акраўкі тканіны, зношанае адзенне, лахманы’ і бел. мархотка ’махры’ (Яруш., Нас., Бяльк.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Прэ́нзлі ’дрыжыкі’ (Жд.). З польск. frędzle ’махры’; гл. фрэнзлі.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Кры́зкі ’махры’ (Жд. 3). Магчыма, ад грызні да грызці (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Кі́шчыць ’чапляць махры, кутасы’ (Сл. паўн.-зах.). Да кіс ці © (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Размахру́шчаны ’раскудлачаны’ (Сцяшк. Сл.). Ад махры́ (гл.) праз *махрачыць/махручыць па ўзору растру́шчаны.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Дра́пкі ’доўгія вітыя або плеценыя махры ў ручніку’ (БРС), дра́пка ’матузок’ (Шатал.). Няяснае слова.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Рэ́мжа ’махры, абтрапаныя краі адзежы’ (ТС). Няясна. Магчымая сувязь з літ. rémžti ’рэзаць (абы-як)’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Махра́ ’махорка’ (ТСБМ, Бяльк.). Утворана ад махорка (гл.) пры ад’ідэацыі махры, махровы, менавіта, значэння ’ярка выражаны’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Махрачы́, махрашы́ ’карэнні цыбулі, часнаку і інш. агародніны’ (капыл., Нар. словатв.; Жд. 1). Да махры́ (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Мартапля́сы ’махры, ніткі, абрыўкі ў падранай вопратцы, мяшку, абрусе’ (карэліц., Янк. Мат., Жыв. сл., Сл. ПЗБ), стаўбц. мартыпля́сы ’тс’ (Жыв. сл.), ’упрыгожанні, карункі’ (дзятл., Сцяшк. Сл.), ’выкрунтасы’ (Нар. Гом.). Укр. мартопляс ’фігляр, вертапрах’. Складанае слова. Першая частка з морх‑ (параўн. ст.-рус. морхъ ’махры, абрыўкі тканіны’, а другое — з хлясь!, хлясцік (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)