◎ Кундзі́ль ’недарослы’ (Яўс.). Да кундыль (гл.). Сувязь гэтых слоў пацвярджаецца каш. kuundäl ’малое дзіця’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
спавіва́нне, ‑я, н.
1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. спавіваць — спавіць.
2. Абл. Тое, чым спавіваюць дзіця. [Сёмка:] — А малое на ложку.. раскідае сваё спавіванне. Кандрусевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Пункто́вік ’маларослы чалавек’ (навагр., Сл. рэг. лекс.). Відаць, іранічна да пункт ’кропка’ (= ’нешта малое, малазаўважальнае’).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
парадзі́ха, ‑і, ДМ ‑дзісе, ж.
Жанчына, якая раджае або толькі што нарадзіла дзіця. Міхал падступіўся да парадзіхі і адгарнуў пялюшку. Малое піснула мацней. Лужанін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
кура́жыцца, ‑жуся, ‑жышся, ‑жыцца; незак.
Разм. Важнічаць, трымацца фанабэрыста. Куражыцца дзед, сам сябе Нясе ён з павагай, высока. Колас. // Крыўляцца. Сцяпан куражыўся, як малое дзіця. Асіпенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пашаве́льваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак., што або чым.
Час ад часу, злёгку шавяліць. Малое спала і толькі губкамі пашавельвала. Лобан. Вецярок злёгку пашавельвае .. [Сцяпанаў] пасівелы чуб. Пестрак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
замыля́ць, ‑яю, ‑яеш, ‑яе; зак., чым.
Заварушыць губамі. Малое паварушылася і старанна замыляла ружовымі вусначкамі. Кулакоўскі. Конь выцягнуў шыю, замыляў губамі і пачаў чухаць старому [гаспадару] спіну. Ляўданскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
разру́мзацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.
Разм. Пачаць моцна і доўга румзаць; расплакацца. Каці трэба было неяк супакоіць раненых, а яна, як дзіця малое, раптам сама разрумзалася. Хомчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
хо́ду, прысл.
Разм. Наўцёкі. Дзеці кінуліся ходу. / у знач. вык. Я ходу ў зямлянку, яна побач была. А медзведзяня малое шусь між ног са мною разам. Карамазаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́расці, -сту, -сцеш, -сце; -сцем, -сцеце, -стуць; вы́рас, -сла; зак.
1. гл. расці.
2. з чаго. Стаць большым ростам настолькі, што адзенне стала малое.
В. з касцюма.
3. перан. Удасканальваючыся, дасягнуць больш высокай ступені.
Кампазітар вырас за апошнія гады.
4. Паказацца нечакана, паўстаць перад вачамі.
На парозе вырас сувязны.
Як з-пад зямлі вырас (нечакана паявіўся). Перад падарожнікамі вырас горад.
|| незак. выраста́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)