бада́й (разм.).

1. часц. Ужыв. для выказвання нядобрых пажаданняў, праклёнаў.

А б. ты прапаў!

2. пабочн. сл. Выказвае дапушчэнне якой-н. магчымасці, схільнасць згадзіцца з чым-н.

Па багацці ўбораў няма б. прыгажэйшай пары года, як восень.

3. прысл. Амаль.

Тут некалі корчмы стаялі б. праз кожныя дзесяць кіламетраў.

Бадай ці не... — падобна на тое, што.

Бадай што

1) магчыма што, відаць што.

Бадай што я з вамі згодзен;

2) амаль, амаль што.

Мы ўжо праехалі бадай што паўдарогі.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

велікаду́шнасць, ‑і, ж.

Наяўнасць высокіх душэўных якасцей. На мяне нечакана нахлынула цёплае, да болю шчырае пачуццё да.. чалавека, які па дарозе сюды, магчыма, насустрач смерці, моўчкі цярпеў і наш недавер да сябе, і абразлівую велікадушнасць. Чыгрынаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

нія́каватасць, ‑і, ж.

Разм. Стан, пачуццё няёмкасці, сарамлівасці. Неўзабаве прыйшлі Андрэй Полаз і Раўнаполец. Трымалі яны сябе ў пачатку крыху афіцыйна ці, магчыма, проста адчувалі ніякаватасць у гасцях у дырэктара. Шамякін. Таццяна сумелася, адчула ніякаватасць. Марціновіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

непазбе́жны, ‑ая, ‑ае.

Які вынікае з даных, пэўных абставін; якога нельга пазбегнуць; немінучы. Набліжаўся канец шпітальнаму жыццю, набліжаўся паход, магчыма, цяжкі, самаахвярны, але непазбежны. Кулакоўскі. Я не раз здзіўляўся, як спрытна ўнікалі шафёры амаль непазбежных аварый. Мележ.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

паражня́к, ‑у, м.

Разм. Чыгуначны састаў без грузу; пустыя вагоны, ваганеткі, вазы. Важна было толькі дазнацца, што за эшалон: магчыма, паражняк куды пераганяўся, а можа і з грузам, ды нязначным. Кулакоўскі. Насустрач нагружаным фурманкам спяшаліся паражнякі. Стаховіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

несур’ёзнасць, ‑і, ж.

1. Уласцівасць несур’ёзнага. Несур’ёзнасць прапановы.

2. Адсутнасць сур’ёзных адносін да навакольнага. [Соня] была ўсё такой жа, вясёлай і шумнай, поўная бесклапотнага смеху і трошкі, магчыма, той несур’ёзнасці, якая звычайна не бярэцца ў разлік па маладосці год. Ракітны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прамо́віць, ‑моўлю, ‑мовіш, ‑мовіць; зак., што і без дап.

Сказаць, вымавіць. Паведамленне было такім нечаканым, што я паспеў толькі прамовіць: — Дзякуй за давер’е. Не падвяду! Анісаў. [Стары] стрымана прамовіў: — Выбачайце, пан афіцэр, калі я, магчыма, не так зразумеў вас... Лынькоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

патру́шчыць, ‑трушчу, ‑трушчыш, ‑трушчыць; зак., што.

Разм. Падушыць, паламаць, раздушыць, разбіць усё, многае. На дарозе стаялі мужчыны; вада замерзла, але колы машын і фурманак, ногі людзей патрушчылі слабы лядок. Шамякін. Магчыма, думала Каця, крушэння і не будзе, бо каменьчыкі невялікія. Патрушчыць іх поезд, і ўсё тут. Васілёнак.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

аб’ектывава́ць, ‑тывую, ‑тывуеш, ‑тывуе; зак. і незак., каго-што.

Увасобіць (увасабляць) што‑н. у чым‑н. аб’ектыўным, рэчыўным, даступным для ўспрыняцця. Магчыма, паэту трэба было аб’ектываваць у самастойным чалавечым вобразе носьбіта той выкрывальнай грамадска-рэалістычнай лініі, якая на працягу ўсёй паэмы змагаецца з няспелымі дробнабуржуазнымі ілюзіямі Перагуда. Бярозкін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

няўжо́, часціца пытальная.

Ужываецца ў пытальных сказах у значэнні: хіба, ці магчыма, выказваючы апрача пытання сумненне, недавер, здзіўленне. — Няўжо гэта запіска майго брата? — задумаўся Мікола. Якімовіч. — Няўжо ты не верыш мне? — запытаўся я, адчуваючы невыразны боль у сэрцы. Асіпенка. «Няўжо заблудзіўся? Напэўна, збочыў улева», — падумалася мне. В. Вольскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)