прежесто́кий разг. бязлі́тасны, (ве́льмі) лю́ты, (ве́льмі) жо́рсткі.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
неукроти́мый неўтаймо́ўны, неўтаймава́ны; (неудержимый) нястры́мны, няўпы́нны; (неистовый) шалёны; (яростный) лю́ты;
неукроти́мый гнев шалёны (лю́ты) гнеў;
неукроти́мые поры́вы нястры́мныя (шалёныя) пары́вы;
неукроти́мый зверь шалёны (лю́ты) звер;
неукроти́мый дух неўтаймо́ўны (неўтаймава́ны) дух;
неукроти́мый нрав неўтаймо́ўны (неўтаймава́ны, шалёны, лю́ты) но́раў.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
цэ́рбер, ‑а, м.
Уст.
1. У старажытнагрэчаскай міфалогіі — люты трохгаловы сабака са змяіным хвастом, які ахоўваў уваход у падземнае царства.
2. перан. Злосны, люты вартавы. — То павольна! — крыкнуў Нявіднаму чорны астрожны цэрбер і штурхануў яго ў плечы. Колас.
[Ад лац. Cerberus з грэч. Kérberos.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
цэ́рбер, -а, мн. -ы, -аў, м.
1. У старажытнагрэчаскай міфалогіі: люты трохгаловы сабака са змяіным хвастом, які ахоўваў уваход у пекла.
2. перан. Злосны, пільны вартавы, які жорстка абмяжоўвае чыю-н. свабоду (кніжн.).
Бязлітасны цэнзурны ц.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
жесточа́йший превосх. ст. са́мы бязлі́тасны, надзвы́чай лю́ты, страшэ́нны.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
зве́рский
1. зве́рскі; (свирепый) лю́ты;
2. (очень сильный) страшэ́нны;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
шторм шторм, род. што́рму м.;
жесто́кий шторм лю́ты (страшэ́нны) шторм;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
каніба́льскі, ‑ая, ‑ае.
Кніжн.
1. Які мае адносіны да канібала (у 1 знач.).
2. перан. Жорсткі, люты, варварскі. Канібальскія норавы. Канібальскія планы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Се́чань старое ‘студзень’ (Нас.). Укр. сі́чень, старое рус. сечень ‘студзень’, стараж.-рус. сѣчьнь ‘студзень; люты’, чэш. sečen ‘ліпень’, славац. velký sečeń ‘студзень’, malý sečeń ‘люты’, славен. дыял. sečenj ‘люты’, серб.-харв. се̑чањ, sijȇčanj ‘студзень’, балг. фальк. голя́м се́чко ‘студзень’, ма́лък се́чко ‘люты’, макед. сечко ‘люты’, ст.-слав. сѣчьнь ‘люты, студзень’. Прасл. *sěčьnь да *sekti, гл. сячы, як перыяд года, найбольш зручны для высечкі лесу з мэтай атрымання дзелавой драўніны (Шаўр, Этимология–1971, 98 і наст.), або для распрацоўкі ўчастка для раллі. Тлумачэнне, што месяц атрымаў назву па марозе, які “сячэ”, лічыцца народнай этымалогіяй. Назва для ‘ліпеня’ звязана з касьбой (старое *sěkti ‘зразаць траву’). Меркаванні Сноя (Бязлай, 3, 346) пра сувязі з літ. síekis, siẽkis ‘снежань студзень’ аналагічна літ. sãusis ‘студзень, снежань’ пры славен. súšec ‘сакавік’ (Сной₂, 713) падаюцца недастаткова абгрунтаванымі. Гл. ЕСУМ, 5, 258–259.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
раз’яры́цца, ‑руся, ‑рышся, ‑рыцца; зак.
Прыйсці ў ярасць. Раз’ярыўся поп, наступае грозна на Міколку. Лынькоў. Залезлі ў полі супастаты, Растуць акопы, раўчакі, І раз’ярыўся вораг люты! Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)