дзяржа́ва, -ы, мн. -ы, -жа́ў, ж.

Асноўная палітычная форма арганізацыі грамадства, якая ажыццяўляе кіраванне, абарону эканамічнай і сацыяльнай структуры, а таксама краіна з пэўнай палітычнай арганізацыяй.

Межы дзяржавы.

Рабаўладальніцкая д.

|| прым. дзяржа́ўны, -ая, -ае.

Дзяржаўная палітыка.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

дыста́нцыя, -і, мн. -і, -цый, ж.

1. Адлегласць, прамежак паміж чым-н.

Забег на кароткую дыстанцыю.

Сысці з дыстанцыі.

2. Участак адміністрацыйна-тэхнічнага падзелу чыгуначнага, шасэйнага або воднага пуці.

Начальнік дыстанцыі.

|| прым. дыстанцы́йны, -ая, -ае.

Дыстанцыйнае кіраванне.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

вла́ствование уст. улада́ранне, -ння ср., кірава́нне, -ння ср.; панава́нне, -ння ср.;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

руль, -я́, мн. -і́, -ёў, м.

Прыстасаванне для кіравання рухам судна, самалёта, аўтамабіля.

Р. аўтамабіля.

Паветраны р. (у лятальнага апарата). Сядзець, стаяць за рулём.

Стаяць каля руля (таксама перан.: кіраваць; кніжн.).

|| прым. рулявы́, -а́я, -о́е.

Рулявое кола.

Рулявое кіраванне.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

кня́жанне, ‑я, н.

1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. княжыць; кіраванне княствам.

2. Час, на працягу якога хто‑н. княжыць. Княжанне Усяслава Полацкага.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пульт, -а, М -льце, мн. -ы, -аў, м.

1. Падстаўка для нот у выглядзе нахіленай рамы на высокай ножцы.

Дырыжорскі п.

2. Пункт, адкуль адбываецца аўтаматычнае кіраванне чым-н.

Дыспетчарскі п. П. электрастанцыі.

|| прым. пу́льтавы, -ая, -ае (да 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

тро́савы, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да троса. Тросавыя канцы. // Зроблены з троса. Тросавая лесвіца. // Які адбываецца пры дапамозе троса. Тросавае рулявое кіраванне.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

рулявы́, -а́я, -о́е.

1. гл. руль.

2. у знач. наз. рулявы́, -о́га, мн. -ы́я, -ы́х, м. На судне: чалавек, які кіруе рулём, а таксама спецыяліст, які рэгулюе кіраванне рулём.

Гэты чалавек — наш р. (перан.: вядзе нас наперад).

|| ж. рулява́я, -о́й, мн. -ы́я, -ы́х.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

мандата́рый, ‑я, м.

Спец.

1. Асоба, якая атрымала даручэннае, мандат ад манданта.

2. Капіталістычная дзяржава, якая атрымала мандат на кіраванне калоніяй, якая валодае мандатам.

[Лац. mandatarius — які атрымаў даручэнне.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дыстанцы́йны, ‑ая, ‑ае.

1. Які ажыццяўляецца з пэўнай адлегласці; які дзейнічае на пэўнай адлегласці. Дыстанцыйнае кіраванне.

2. Які мае адносіны да дыстанцыі (у 2 знач.). Дыстанцыйны дзяжурны майстар.

•••

Дыстанцыйная трубка гл. трубка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)