папрабіва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны; зак., што.
1. Прабіць, праламаць што-н. у многіх месцах; прайсці праз што-н. з сілай — пра ўсё, многае.
П. палонкі.
Крыніцы папрабівалі пясок.
2. Пракалоць чым-н. вострым усё, многае.
П. ногі на цвікі.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
рэвербера́цыя, ‑і, ж.
Спец. З’ява паступовага затухання гуку ў закрытых памяшканнях пасля спынення дзеяння крыніцы гуку.
[Ад лац. reverbo — адкідваю.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
свяці́льнасць, ‑і, ж.
Спец. Велічыня поўнага светлавога патоку, які выпрамяняецца адзінкай паверхні крыніцы святла. Свяцільнасць зоркі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
тэрма́льны, ‑ая, ‑ае.
Спец. Які мае адносіны да тэрмаў (у 2 знач.). Тэрмальная вада. Тэрмальныя крыніцы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
тэрматрапі́зм, ‑у, м.
Спец. Роставыя рухі органаў раслін у напрамку да крыніцы цяпла або ад яе.
[Ад грэч. thermē — цяпло, гарачыня і tropos — паварот, напрамак.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
чэ́рпаць несов., прям., перен. че́рпать;
ч. з крыні́цы ваду́ — че́рпать из родника́ во́ду;
ч. ве́ды — че́рпать зна́ния
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
агнастыцы́зм, ‑у, м.
Спец. Ідэалістычнае філасофскае вучэнне, якое адмаўляе магчымасць пазнання аб’ектыўнага свету як крыніцы нашых адчуванняў.
[Ад грэч. agnōstos — невядомы.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
баржо́м, ‑у, м.
Лекавая мінеральная вада, якая атрымала назву ад горада Баржомі, дзе знаходзяцца крыніцы гэтай вады.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
малааўтарытэ́тны, ‑ая, ‑ае.
Які не карыстаецца дастатковым аўтарытэтам; не ўплывовы. // Які не заслугоўвае поўнага давер’я. Малааўтарытэтныя крыніцы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
крыні́ца, ‑ы, ж.
1. Натуральны выхад падземных вод на паверхню зямлі. Вуглякіслыя крыніцы. Мінеральныя крыніцы. Серавадародныя крыніцы. // Вадаём, які ўтвараецца на месцы выхаду падземных натуральных вод. Набраць вады ў крыніцы. □ Коціцца, ўецца далінкай крыніца, Б’ецца, плюскоча ў каменнях вадзіца. Купала.
2. перан.; чаго. Тое, з чаго бярэцца, чэрпаецца што‑н.; тое, што дае пачатак чаму‑н., служыць асновай для чаго‑н. Крыніца багацця. Крыніца радасцей. □ Народная, жывая мова, яе каларытная фразеалогія з’яўляюцца асноўнай крыніцай моўных сродкаў пісьменніка. Адамовіч. Прызнанне жыцця крыніцай мастацтва — асноўны прынцып рэалізму. У. Калеснік.
3. Спец. Пісьмовыя помнікі, дакументы, на аснове якіх пішуцца навуковыя даследаванні. Літаратурныя крыніцы.
•••
Біць крыніцай гл. біць.
Жывая крыніца — пра тое, што існуе ў сваім першапачатковым, натуральным стане. Стыхія народнай творчасці з дзіцячых гадоў акружала Самуіла Плаўніка, а беларуская мова яму была вядома з жывых крыніц.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)