радыётэлемеха́ніка, ‑і, ДМ ‑ніцы, ж.

Галіна тэлемеханікі, якая займаецца пытаннямі кантролю, вымярэння і кіравання аб’ектамі на адлегласці з дапамогай радыёхваль.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

узроўняме́р, ‑а, м.

Прыбор для прамысловага вымярэння або кантролю ўзроўня вадкасці або сыпучых рэчываў у рэзервуарах, сховішчах, тэхналагічных апаратах і пад.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ператамі́цца, ‑тамлюся, ‑томішся, ‑томіцца; зак.

Вельмі ўтаміцца; знясіліцца. Нервы ператаміліся, а мыслі нейк мітусіліся ў галаве і не паддаваліся ніякаму кантролю. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прыбо́р, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Набор прылад для чаго-н.

Чарнільны п.

Чайны п.

2. Прыстасаванне, спецыяльнае ўстройства, апарат для выканання якой-н. работы, рэгулявання, кантролю і пад.

Вымяральны п.

Награвальныя прыборы.

|| прым. прыбо́рны, -ая, -ае (да 2 знач.; спец.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

засяро́дзіць, ‑джу, ‑дзіш, ‑дзіць; зак., што.

Поўнасцю звярнуць, накіраваць думкі, увагу і пад. на каго‑, што‑н. Засяродзіць увагу на рабоце груп народнага кантролю.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

упаўнава́жанне, ‑я, н.

У выразе: па ўпаўнаважанню каго-чаго — на падставе дадзеных кім‑н. паўнамоцтваў, даверанасці. Па ўпаўнаважанню народнага кантролю камісія праверыла выдаткаванне сродкаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дыспетчарыза́цыя, ‑і, ж.

Цэнтралізацыя аператыўнага кантролю і каардынацыі кіравання вытворчымі і іншымі працэсамі пры дапамозе тэхнічных сродкаў сувязі, сігналізацыі, тэлемеханікі і аўтаматыкі; увядзенне дыспетчарскіх метадаў кіравання.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

кантро́льны, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да кантролю, ажыццяўляе кантроль. Кантрольны пункт. Кантрольны мост. Кантрольная камісія. // Прызначаны для кантролю. Кантрольная работа. Кантрольная апаратура.

2. у знач. наз. кантро́льная, ‑ай, ж. Праверачная работа ў школе, вну. Было ў Сяргея і сваё, асабістае жаданне. Пра яго ён не толькі не пісаў ніколі ў кантрольнай, але нават не гаварыў і сваім лепшым сябрам. Шахавец.

•••

Кантрольныя лічбы гл. лічба.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

бескантро́льны, ‑ая, ‑ае.

Які нікім не кантралюецца, свабодны ад кантролю. [Андрэй:] — З гэтым Апанасам трэба нешта зрабіць. Нельга ж даручаць яму такія справы. Па сутнасці, ён бескантрольны... Пестрак.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

транс, ‑у, м.

Спец. Форма псіхічнага расстройства, якая выяўляецца ў бессвядомых учынках і дзеяннях. Упасці ў транс. // Кніжн. Павышаная нервовая ўзбуджанасць, якая суправаджаецца стратай кантролю над сваімі ўчынкамі.

[Фр. transe.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)