Verbum

ке́млівасць, ‑і, ж.

Уласцівасць кемлівага; здольнасць хутка разумець што‑н., разабрацца ў чым‑н.; здагадлівасць; цямкасць. Барацьба з хітрым і каварным ворагам патрабавала ад партызан, а тым больш ад разведчыкаў, выключнай кемлівасці і вынаходлівасці. Казека.

перафарбава́цца, ‑буюся, ‑буешся, ‑буецца; зак.

1. Набыць іншы колер.

2. перан. Разм. Крывадушна прыкінуцца прыхільнікам каго‑, чаго‑н. Сатырык бязлітасна зрываў маску дабрачыннасці з тых, хто імкнуўся прыстасавацца да нашага жыцця, перафарбавацца ў чырвоны колер. Казека.

зыхо́дзіць, ‑джу, ‑дзіш, ‑дзіць; незак.

1. Тое, што і сыходзіць.

2. з чаго. Грунтавацца на чым‑н., браць што‑н. за аснову. Ствараючы байку, паэт зыходзіць з жыццёвых з’яў свайго часу, з камічных рысаў у самой рэчаіснасці. Казека.

аджы́лы, ‑ая, ‑ае.

1. Які аджыў, не адпавядае сучаснасці.

2. у знач. наз. аджы́лае, ‑ага, н. Тое, што аджыло. К. Крапіва [ужо ў ранніх сваіх творах] не абмяжоўваўся толькі крытыкай старога, аджылага, а заклікаў змятаць і выкарчоўваць усё, што замінала пераможнаму поступу сацыялістычнага ладу. Казека.

кары́слівасць, ‑і, ж.

Уласцівасць карыслівага; прага да нажывы, выгады. Крылоўская байка выкрывала крывадушнасць цара, карыслівасць чыноўнікаў. Казека. Не карыслівасць і эгаізм, а бясконцая адданасць народу, маральная чысціня і святая нянавісць да сацыяльнай несправядлівасці — вось духоўны кодэкс рэвалюцыянераў-дэмакратаў. У. Калеснік.

незадаво́ленасць, ‑і, ж.

1. Адсутнасць задаволенасці чым‑н. Незадаволенасць сучасным станам беларускай байкі, яе мастацкім узроўнем не раз выказвалася на старонках нашага друку. Казека.

2. Пачуцці, перажыванні незадаволенага чалавека. Незадаволенасць сабой, сваёй работай з цягам часу ўсё ўзрастала і ўзрастала. Васілёнак.

незласлі́вы, ‑ая, ‑ае.

Які не выяўляе злосці; дабрадушны. Незласлівы чалавек. □ Характару Максім быў незласлівага, меў схільнасць да гумару лёгкага, з усмешкай. Бачыла. // Які выражае незласлівасць, уласцівы дабрадушнаму чалавеку. Незласлівы тон. □ Для першых гумарэсак К. Крапівы характэрны незласлівыя, жартоўныя інтанацыі. Казека.

хаду́льны, ‑ая, ‑ае.

Залішне напышлівы, ненатуральны, пазбаўлены арыгінальнасці. Пафас пісьменніка [І. Навуменкі] не здаецца штучным, хадульным, бо ён сагрэт шчырай і разумнай аўтарскай усмешкай. Гіст. бел. сав. літ. Атрымалася не байка, а ілюстрацыя, у якой дзейнічае ўмоўная, хадульная істота, прымушаная замяняць паклёпніка. Казека.

пераважа́ючы,

1. ‑ая, ‑ае. Дзеепрым. незал. цяпер. ад пераважаць.

2. ‑ая, ‑ае; у знач. прым. Найбольш пашыраны, распаўсюджаны; асноўны, пануючы. Пераважаючым у беларускай арфаграфіі з’яўляецца фанетычны прынцып пісьма. Юргелевіч. Крытычны рэалізм заваёўваў пазіцыі пераважаючага напрамку ў літаратуры. Казека.

3. Дзеепрысл. незак. ад пераважаць.

эпіго́н, ‑а, м.

Творча неарыгінальны паслядоўнік якога‑н. напрамку (у палітыцы, навуцы, мастацтве і пад.). Беларуская літаратура амаль не ведала класіцызму, а вось прагрэсіўным рускім пісьменнікам і крытыкам давялося змагацца супроць эпігонаў гэтага аджылага, звыраднелага напрамку нават у трыццатых і саракавых гадах. Казека.

[Ад грэч. epígonos — нашчадак.]