шпако́ўня, -і, мн. -і, -яў, ж. і (разм.) шпако́ўніца, -ы, мн. -ы, -ніц, ж.
Жыллё для шпакоў у выглядзе невялікай будачкі, прымацаванай на доўгай жэрдцы ці на дрэве каля дома.
|| прым. шпако́ўніцкі, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
дах, -у, мн. -і, -аў, м.
1. Верхняя частка будынка, якая засцерагае яго ад дажджу, снегу.
Чарапічны д.
2. Пра дом, жыллё, прытулак.
◊
Пад адным дахам (разм.) — у адным доме з кім-н.
|| прым. да́хавы, -ая, -ае.
Дахавае жалеза.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
бу́дка, -і, ДМ -дцы, мн. -і, -дак, ж.
1. Невялікая, звычайна драўляная пабудова для чыгуначнага вартаўніка, паставога і інш.
2. Збітае з дошак жыллё для сабакі.
|| памянш. бу́дачка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак, ж.
|| прым. бу́дачны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
шацёр, шатра́, мн. шатры́, шатро́ў, м.
1. Лёгкае пераноснае жыллё з тканіны, скуры і пад., якое будуецца звычайна ў форме конуса.
2. Высокі пірамідальны чатырохгранны ці васьмігранны дах (цэркваў, званіц, вежаў і пад.; спец.).
|| прым. шатро́вы, -ая, -ае.
Ш. навес.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
гаспо́да, ‑ы, ж.
Уст. Дом, жыллё гаспадара. Міхал злез з воза, кінуў вокам, У двор шыбуе мерным крокам, Ідзе, гасподу разглядае. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сялі́цца, сялю́ся, се́лішся, се́ліцца; незак.
1. Уладжвацца на незаселеных месцах; пасяляцца, займаць пад жыллё хату, участак; пра птушак, жывёл і пад.
С. на адведзеным участку.
2. перан. Пра пачуцці, настрой і пад.: узнікаць, напаўняць.
Надзеі на лепшае селяцца ў душы.
|| зак. пасялі́цца, -сялю́ся, -се́лішся, -се́ліцца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
вігва́м, ‑а, м.
Купалападобнае жыллё індзейцаў Паўночнай Амерыкі з вецця, кары і шнур. [Індзейцы] жылі не ў хатах, .. а ў сапраўдных вігвамах, такіх, як малююць іх у школьных кнігах. Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
жы́лле, ‑я, н., зб.
Разм. Жылы (гл. жыла ў 1, 2 знач.). Крывёю паліліся не толькі шчокі, а і вушы, лысіна, шыя, на якой зараз жа павыпіналася жыллё. Ермаловіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
са́кля, ‑і, ж.
Жыллё каўказскіх горцаў. Стаю адзін, Дзе саклі пад гарою У зоры ткуць З зыбучае імглы, Дзе над абрывамі Высока нада мною Між скал віюцца Горныя арлы. Трус.
[Груз.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
жытло́, ‑а, н.
Абл. Жыллё. [Няваду] здзівіла цішыня ў мястэчку, зноў як бы ўсе пакінулі сваё жытло. Чорны. У хаце пахла аўчынамі, шкуркамі, свежым хлебам і ўсім тым, чым пахне звычайнае чалавечае жытло. Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)