Біно́кль. Рус. біно́кль, укр. біно́кль. Запазычанне з франц. binocle (параўн. лац. bini ’двое, пара’, oculus ’вока’). Фасмер, 1, 166; Шанскі, 1, Б, 120.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
кно́раз, ‑а, м.
Разм. Тое, што і кныр. Узяў .. [Яўген] двое падсвінакаў, а мне — кнораза і старую свінню пакінуў. Баранавых.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
неасве́тлены, ‑ая, ‑ае.
Які не мае асвятлення; цёмны. У невялікім, неасветленым пакоі былі двое — Суздалеў і гаспадыня, яшчэ зусім маладая жанчына. Чыгрынаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
трыктра́к, ‑а, м.
Даўняя гульня, у якой двое ігракоў перасоўваюць па дошцы шашкі насустрач адзін другому адпаведна ачкам, што выпалі на падкідным кубіку.
[Фр. trictrac.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
уссе́сці, усся́ду, усся́дзеш, усся́дзе; уссе́ў, уссе́ла; усся́дзь; зак., на каго-што (разм.)
1. Наваліцца ўсім сваім цяжарам.
Двое ўсселі на аднаго.
2. Сесці куды-н. у вялікай колькасці.
Мурашкі ўсселі на ногі.
3. перан. З лютасцю напасці.
Глядзі, уссядуць сабакі — не абаронішся.
4. Неўзлюбіўшы каго-н. ці раззлаваўшыся на каго-н., пачаць папракаць, чапляцца.
Усселі на чалавека і не даюць яму жыцця.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
звянча́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго.
Аб’яднаць шлюбам па царкоўнаму абраду; павянчаць. Злюбіліся ў сяле тым двое, Ды вось бяда — няма каму Звянчаць. Крапіва.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
непрыкме́чаны, ‑ая, ‑ае.
Які не звярнуў на сябе ўвагі, застаўся незаўважаным. [Міколку] .. схапілі за рукі ў вагоне двое салдат-вартавых, што стаялі непрыкмечаныя ім каля выхаду. Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
матацыклі́ст, ‑а, М ‑сце, м.
Той, хто кіруе матацыклам, ездзіць на матацыкле. Убачыўшы, што матацыклістаў толькі двое і за імі больш нікога не відаць, хлопцы пасмялелі. Якімовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нядрэ́нны, ‑ая, ‑ае.
Даволі добры. [Полаг:] — Тры старшыні змяніліся [у калгасе] пасля вайны. Двое з іх і нядрэнныя людзі былі. Шамякін. [Русаковіч:] — Яна [канструкцыя] нядрэнная, але яе можна зрабіць яшчэ лепшай. Крапіва.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Мікі́та ’стары танец: двое трымаюцца за канцы палкі і, перакідваючы ногі праз яе, па чарзе пытаюцца: — «Мікіта, ці ты-та? — Не я-та, мой тата!» (зах., Даль). Інакш у БелСЭ, 7 (гл.). Ад імя Мікіта (як і «Лявоніха», «Яйка», «Юрачка»), якое з с.-грэч. Νικήτης.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)