не́калі², прысл.

1. Калісьці, даўно; у далёкім мінулым.

Н. тут працякала Няміга.

2. Калі-небудзь у будучым.

Н. тут вырасце сад.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

старасве́тчына, -ы, ж.

1. Даўніна, часы, якія даўно мінулі.

2. Тое, што створана ў далёкія часы і існуе да нашых дзён.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

бытава́ць, -ту́ю, -ту́еш, -ту́е; незак.

Існаваць, мець месца.

Такая думка даўно бытуе ў народзе.

|| наз. бытава́нне, -я, н.

Б. вуснай народнай творчасці.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

асы́пацца, 1 і 2 ас. звычайна не ўжыв., -плецца; зак.

Апасці; абваліцца.

Лісце даўно асыпалася.

|| незак. асыпа́цца, -а́ецца.

|| наз. асыпа́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

павыміра́ць, 1 і 2 ас. адз. не ўжыв., -а́е; -а́ем, -а́еце, -а́юць; зак., што.

Вымерці — пра ўсіх, многіх.

Паўзуны буйных памераў даўно павыміралі.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

да́ўні, -яя, -яе.

1. Які быў, адбыўся даўно.

Прыгадаўся д. выпадак.

2. Які існуе здаўна.

Даўняе знаёмства.

Справа даўняя — ужо не мае значэння.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

давны́м-давно́ нареч., разг. даўны́м-даўно́; за міну́лым ча́сам.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

няўро́блены, -ая, -ае.

Які ніколі або даўно не ўрабляўся (пра зямлю, глебу і пад.).

Яго больш за ўсё хвалявала няўробленая зямля.

|| наз. няўро́бленасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

старада́ўні, -яя, -яе.

1. Даўно мінулы.

Старадаўнія часы.

2. Які існуе або захаваўся са старых часоў.

С. замак.

|| наз. старада́ўнасць, -і, ж. (да 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

старажы́тны, -ая, -ае.

1. Які ўзнік або існаваў даўно; вельмі даўні.

С. звычай.

Старажытныя грэкі.

Старажытныя паданні.

2. Вельмі стары.

С. бор.

|| наз. старажы́тнасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)