Крупе́ц ’незамярзаючы кароткі прыток у басейне Дняпра’ (Яшк.). Параўн. крупа ’град, мокры снег (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

градавы́, ‑ая, ‑ое.

Які мае адносіны да граду. Градавая крупіна. // Які нясе град; з градам. Ідзі ў чыстае ты поле, Градавая хмара. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Кро́шка ’кавалачак’ (ТСБМ, Яўс., Сержп., КЭС, лаг., ТС, Нас.). Да ст.-рус. кръха, якое дакладна адпавядае літ. krušà ’град’. Гл. крышыць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

хма́ра, -ы, мн. -ы, хмар, ж.

1. Вялікае, звычайна цёмнае воблака, якое прыносіць дождж, град, снег.

З-за лесу выпаўзала цёмная х.

2. перан., каго-чаго. Мноства, вялікая колькасць.

Х. камароў.

|| памянш. хма́рка, -і, ДМ -рцы, мн. -і, -рак, ж. (да 1 знач.).

|| прым. хма́равы, -ая, -ае (да 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

чмя́кацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.

Разм. Падаць, валіцца з глухім гукам. Вада ажно закіпела ад бурбалак, нібы на раку абрушыўся град; глуха чмякаліся, разрываючыся і ўзнімаючы фантаны, міны. Хадкевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шрапне́ль, ‑і, ж.

Разрыўны артылерыйскі снарад, начынены круглымі кулямі. На ворагаў — шрапнелі град, Граната, міна і снарад. Ляцяць на іх са свістам. Бялевіч. Як вогненным градам, секанула шрапнеллю. Мележ.

[Англ. shrapnel.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

перамалаці́ць, ‑лачу, ‑лоціш, ‑лоціць; зак., што.

1. Абмалаціць яшчэ раз, нанава. Перамалаціць акалот.

2. Памалаціць, абмалаціць усё, многае. Перамалаціць усе снапы.

3. перан. Разм. Пабіць, паламаць усё, многае. Град перамалаціў усе шыбы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пу́ля ку́ля, -лі ж.;

пу́ля на излёте ку́ля пры ка́нцы лёту;

град пуль перен. град куль;

бронебо́йная пу́ля бранябо́йная ку́ля;

трасси́рующая пу́ля трасі́руючая ку́ля;

◊

отлива́ть (лить) пу́ли адліва́ць (ліць) ку́лі;

вы́лететь пу́лей вы́лецець ку́ляй;

шальна́я пу́ля сляпа́я ку́ля.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

дапалі́ць, ‑палю, ‑паліш, ‑паліць; зак.

1. Скончыць паліць у чым‑н., выпаліць. Дапаліць у печы.

2. што. Скончыць паліць што‑н., спаліць поўнасцю. Дапаліць дровы. □ Град пабіў усё на полі, сонца рэшткі дапаліла. Дубоўка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Лэтны ’абкручаныя анучамі курыныя лапы (каб куры не граблі град)’ (пух., Сл. ПЗБ). Утворана пры дапамозе суфікса ‑но (< прасл. ‑no) ад ла́та 1 (гл.). Экспрэсіўнасць спрыяла мене а > э: латно > ла́тны > лэ́тны.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)