ускі́нуць, -ну, -неш, -не; -кінь; -нуты; зак., што.
1. Рэзка ўзняць уверх.
У. сцяг над калонай.
У. галаву.
У. вочы на каго-н. (хутка глянуць).
2. на што. Падняўшы ўверх, кінуць.
У. граблі на воз.
У. рукзак на плячо.
3. на што. Надзець, накінуць на сябе (разм.).
У. хустку на плечы.
|| незак. ускіда́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е і ускі́дваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
майстрава́ць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; незак., што.
Рабіць, вырабляць што‑н., звычайна ручным спосабам. Дзед Банэдык сядзеў пад кустом і майстраваў граблі. Чарнышэвіч. Будаўнікі канчалі крыць дахі баракаў і майстравалі сталы і драўляныя ложкі. Броўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
гра́белькі, -лек ед. нет
1. (уменьш. к гра́блі) гра́бельки;
2. (приспособление на косе для косьбы злаков) крюк м.;
3. бот., см. бу́сельнік
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
напластава́ць, ‑тую, ‑туеш, ‑туе; зак., чаго.
1. Накласці пластамі. Памацаў [Васіль Кузьміч], як падсохла трава, узяў у Мальвіны граблі, напластаваў і палажыў .. у капу. Пальчэўскі.
2. Спец. Нарэзаць пластамі. Напластаваць рыбы.
3. перан. Пакінуць які‑н. адбітак за доўгі перыяд часу.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Пратасо́к ’верхняя частка грабель з зубамі’ (іўеў., Сцяшк. Сл.). Дэрыват ад *працясаць < *цясаць (гл. цесля) з узнаўленнем этымалагічнага параўн. пін., стол. по́тэсь, драг. по́тась ’прасніца’; аб апошніх гл. Арашонкава, Бел.-польск. ізал., 4. Відаць, маюцца на ўвазе драўляныя граблі, у якіх вычэсваецца гэта частка грабель.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
пакра́таць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.
Дакрануцца, крануць некалькі разоў. Макараў абышоў самалёт, ступіў на крутую лесвіцу, пакратаў ручку ўпраўлення, зірнуў на прыборы. Алешка. Не заўважаючы мяне, [Аксеня] прайшлася пад павець, узяла граблі і, павярнуўшы іх, пакратала зубы: ці моцна сядзяць. Лупсякоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
настра́мак, ‑мка, м.
Абл.
1. Пярэбірак сена, саломы і пад. Памацаў [Васіль Кузьміч], як падсохла трава, узяў.. граблі, напластаваў і палажыў пару настрамкаў у капу. Пальчэўскі.
2. Невялікі воз сена, саломы і пад. Прышлося па тры настрамкі сырой травы на кожнага касца. Крапіва.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
калёсы, калёс; адз. няма.
Конная чатырохколая гаспадарчая павозка. Пяцёра калёс былі ўжо запрэжаны, у кожныя калёсы па пары коней. Чарнышэвіч. Каня запрагаю ў калёсы, Дугу закладаю ў гужы, Вязу і сярпы я і косы, І граблі ў свой стан на Сажы. Куляшоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
туды́-сюды́, прысл.
Разм.
1. Тое, што і сюды-туды. Мацей .. пастаяў у варотах, патупаў туды-сюды, граблі ўзяў, падгроб каласкі па таку ў адну кучу. Краўчанка.
2. у знач. вык. Сыдзе, нічога. Тавар гэты яшчэ туды-сюды. // Ні добры, ні дрэнны. Кватэра туды-сюды.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
траха́, прысл.
Разм. Чуць, амаль. Касніцкі ўскінуў на плечы граблі і вілы і рушыў ісці, цень яго быў гэтакі доўгі, што галава ўпіралася ў былы папоўскі сад, а граблі з віламі каб траха, дык дайшлі б да самай царквы. Чорны. Затое мы самі назвалі пастку лаўком, гэты лавок нагадваў цыліндр даўжынёю не болей за метр, а дыяметрам траха меней паўметра. Масарэнка.
•••
Траха не... — чуць не, амаль не. Дачка акінула бацьку такім ледзяным позіркам, што таго траха не скаланула, але ён не падаў выгляду, што адчувае сябе няёмка. Чарнышэвіч.
Траха што — амаль што. Ды траха што і ўсе выкладчыкі мелі дачыненне да друку — былі аўтарамі першых беларускіх падручнікаў. Якімовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)