уба́віцца, убаўлюся, убавішся, убавіцца; зак.

1. Зменшыцца, паменшыцца (у памерах, аб’ёме, колькасці і пад.). За год сям’я ўбавілася напалову. Убавіцца ў вазе. // часцей безас. Паменшыцца, аслабіцца ў сваім праяўленні (пра сілу якога‑н. дзеяння, стану і пад.). Кажу, не бяда, пані Ядзя, гонару ад таго не ўбавіцца, а дровы ў школе будуць. Быкаў.

2. часцей безас. Аддзяліцца ад чаго‑н., памяншаючы памеры, аб’ём або колькасць чаго‑н. З калоны ўбавілася некалькі чалавек.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

уба́віць, убаўлю, убавіш, убавіць; зак.

1. што і чаго. Зменшыць, паменшыць што‑н. (памеры, аб’ём, колькасць і пад.). Убавіць выдаткі. Убавіць цану. Убавіць веку. □ І пасля вайны бярозы не ўбавілі соку. Грамовіч. // Зменшыць, аслабіць сілу чаго‑н. (дзеяння, стану і пад.). Убавіць крок. □ Ні акладу [Купчыну] не знізілі, ні гонару не ўбавілі, прызначыўшы майстрам. Мыслівец.

2. што і без дап. Устараніць, адкінуць што‑н., змяншаючы, скарачаючы (памеры, аб’ём, колькасць і пад.). [Мая:] Гісторыя, Васілій Паўловіч, што тая песня: не ўбавіш, не прыбавіш, як кажуць. Губарэвіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шанава́нне, ‑я, н.

1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. шанаваць.

2. Глыбокая павага. [Рыгор:] — Пакінь, пакінь, Зося. Гэта не любоў, не шанаванне, калі чалавек занявольваецца, калі падсякаюцца яго хаценні, мардуюцца жаданні... Гартны.

3. Аказанне, выражэнне ўдзячнасці, гонару, увагі і пад. Пастаяць [жанкі] з вянкамі ў скрусе, На чырвоную звязду Лепшых кветак Беларусі З шанаваннем пакладуць. Астрэйка. [Бобрык:] — А за тое, што вы мне на старасці такое шанаванне зрабілі, яшчэ раз — шчырае дзякуй! Дуброўскі.

•••

Маё (наша) шанаванне — вітанне пры сустрэчы з кім‑н. — Маё шанаванне, — пакланіўся.. [Шчуроўскі] з годнасцю і нават грацыяй. Брыль.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

зане́сці, -нясу́, -нясе́ш, -нясе́; -нясём, -несяце́, -нясу́ць; -нёс, -не́сла; -нясі́; -не́сены; зак.

1. каго-што. Несучы, даставіць куды-н. мімаходам, па дарозе.

З. кнігі ў бібліятэку.

2. каго-што. Закінуць, прымусіць апынуцца дзе-н. вельмі далёка, накіраваць не туды, куды належыць.

Лёс занёс майго таварыша на Далёкі Усход.

Куды гэта вас занесла?

3. што. Падняць або, падняўшы, адвесці ўбок.

З. канец бервяна.

З. руку для ўдару.

4. каго-што. Запісаць, упісаць у што-н.

З. на Дошку гонару.

З. чыю-н. думку ў пратакол.

5. звычайна безас., што. Засыпаць, замесці.

Дарогу занесла снегам.

|| незак. зано́сіць, -но́шу, -но́сіш, -но́сіць.

|| наз. зано́с, -у, м. (да 5 знач.) і занясе́нне, -я, н. (да 3 і 4 знач.).

|| прым. зано́сны, -ая, -ае (да 2 і 5 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ганарлі́вы, ‑ая, ‑ае.

1. Перакананы ў сваёй вартасці, годнасці; горды. А я ганарлівы, што ў палкіх гадах Імкненні свае не запэцкаў. Лявонны. [Галіна], ганарлівая і прыгожая, пазірала на людзей і ішла, высока ўзняўшы сцяг. Галавач.

2. Ганарысты, фанабэрысты. Іван — малады яшчэ хлопец, рослы, статны, з прыгожым тварам. Па натуры .. добры, не ганарлівы, бо з людзьмі размаўляе ахвотна і ветліва. Кулакоўскі. // Які выражае гонар (у 2 знач.), поўны гонару. Ганарлівая ўсмешка. Ганарлівая самаўпэўненасць. □ — Жахліва, жахліва! — паўтараў.. [Вейс] і схіляў галаву. Куды падзелася ганарлівая звычка пазіраць на ўсіх з высока ўзнятай галавой? Лынькоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

доска́ в разн. знач. до́шка, род. до́шкі ж.;

кла́ссная доска́ кла́сная до́шка;

доска́ почёта До́шка го́нару;

кра́сная доска́ чырво́ная до́шка;

распредели́тельная доска́ размеркава́льная до́шка;

от доски до доски ад до́шкі да до́шкі;

ста́вить на одну́ до́ску ста́віць на адну́ до́шку;

до гробово́й доски́ да магі́лы.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

почёт м. паша́на, -ны ж., мн. нет; (уважение) пава́га, -гі ж., мн. нет; (почитание) шанава́нне, -ння ср.; (честь) го́нар, -ру м.;

о́рден Почёта о́рдэн Паша́ны;

пьедеста́л почёта п’едэста́л го́нару;

быть в почёте быць у паша́не;

по́льзоваться почётом карыста́цца паша́най (пава́гай);

ока́зывать почёт выка́зваць паша́ну;

почёт и уваже́ние! паша́на і пава́га!; (в знач.: «моё почтение») маё шанава́нне;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

до́шка ж.

1. в разн. знач. доска́;

сасно́вая д. — сосно́вая доска́;

кла́сная д. — кла́ссная доска́;

2. чаще мн. (материал для кровли) тёс м.;

д. го́нару — доска́ почёта;

мемарыя́льная д. — мемориа́льная доска́;

чо́рная д. — чёрная доска́;

чырво́ная д. — кра́сная доска́;

ад ~кі да ~кі — от доски́ до доски́; от ко́рки до ко́рки;

разбі́цца ў ~ку (блін) — расшиби́ться в лепёшку;

ста́віць на адну́ ~ку — ста́вить на одну́ доску́;

як д. — как доска́

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

пыта́нне ср., в разн. знач. вопро́с м.;

адказа́ць на п. — отве́тить на вопро́с;

нацыяна́льнае п. — национа́льный вопро́с;

паста́віць п. на абмеркава́нне — поста́вить вопро́с на обсужде́ние;

пакі́нуць п. адкры́тым — оста́вить вопро́с откры́тым;

п. го́нару — вопро́с че́сти;

рытары́чнае п. — ритори́ческий вопро́с;

жано́чае п. — же́нский вопро́с;

балю́чае п. — больно́й вопро́с;

п. жыцця́ і (або́) сме́рці — вопро́с жи́зни и (и́ли) сме́рти;

паста́віць п. ру́бам — поста́вить вопро́с ребро́м;

пракля́тае п. — прокля́тый вопро́с;

во́страе п. — жгу́чий вопро́с

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

суд

1. род. суда́ м.;

Верхо́вный Суд Респу́блики Белару́сь Вярхо́ўны Суд Рэспу́блікі Белару́сь;

Междунаро́дный суд ОО́Н Міжнаро́дны суд АА́Н;

находи́ться под судо́м быць пад судо́м;

предава́ть суду́ аддава́ць пад суд (суду́);

в день суда́ у дзень суда́;

суд че́сти суд го́нару;

това́рищеский суд тавары́скі суд;

2. (мнение, заключение) суд, род. су́ду м.;

вы́нести на суд обще́ственности вы́несці на суд грама́дскасці;

на нет и суда́ нет посл. як няма́, то й дарма́; як няма́, дык няма́.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)