АБАРО́НА ГО́НАРУ І ГО́ДНАСЦІ,

адна з формаў судовай аховы правоў фізічных і юрыд. асоб. Грамадзянін або юрыд. асоба маюць права патрабаваць праз суд абвяржэння недаказаных звестак, якія ганьбяць іх гонар, годнасць або дзелавую рэпутацыю. Ганебныя звесткі, распаўсюджаныя ў сродках масавай інфармацыі, абвяргаюцца там жа. Дакумент, які зыходзіць ад юрыд. асобы і змяшчае ганебныя звесткі, падлягае адмене. Інш. выпадкі разглядаюцца судом. Маральная (немаёмасная) шкода кампенсуецца, памер яе вызначаецца судом.

т. 1, с. 14

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

дошка гонару, чырвоная дошка

Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)

го́нар

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз.
Н. го́нар
Р. го́нару
Д. го́нару
В. го́нар
Т. го́нарам
М. го́нары

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

го́нар, -у, м.

1. Грамадская або маральная годнасць, тое, што выклікае ўсеагульную павагу.

Справа гонару.

2. Высакамернасць, фанабэрыстасць.

Чалавек з гонарам.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

шанава́нне, -я, н.

1. Глыбокая павага.

Адносіцца да каго-н. з шанаваннем.

Маё ш.!

2. Выражэнне ўдзячнасці, гонару, увагі і пад.

Аказаць каму-н. ш.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

вы́бруханіць

‘выставіць жывот наперад з гонару (выбруханіць жывот)’

дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. вы́бруханю вы́бруханім
2-я ас. вы́бруханіш вы́бруханіце
3-я ас. вы́бруханіць вы́бруханяць
Прошлы час
м. вы́бруханіў вы́бруханілі
ж. вы́бруханіла
н. вы́бруханіла
Дзеепрыслоўе
прош. час вы́бруханіўшы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

пасаро́міць, -млю, -міш, -міць; -млены; зак.

1. каго (што). Зрабіць так, каб было сорамна каму-н.

П. свавольнікаў.

2. каго-што. Зняславіць, абняславіць.

Не п. гонару бацькоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ганарлі́вы, -ая, -ае.

1. Перакананы ў сваёй годнасці і вартасці.

Ганарлівая дзяўчына.

2. Поўны гонару (у 2 знач.); фанабэрысты.

Ганарлівая пастава.

|| наз. ганарлі́васць, -і, ж. (да 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Выбруха́ніцца ’выставіць жывот наперад з гонару’ (Нас.). Да бру́ха ’жывот’, бруха́н ’чалавек з вялікім жыватом’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

сарамя́жнасць, ‑і, ж.

Разм. Уласцівасць сарамяжнага. Цяпер.. [Вера] пачырванела ўжо не ад сарамяжнасці, а ад гонару. Якімовіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)