фабрыка́т, ‑у, М ‑каце, м.
Гатовы фабрычны выраб, закончаны прадукт вытворчасці. Тэкстыльныя фабрыкаты.
[Ад лац. fabricatus — выраблены.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Найпагатові ’больш за ўсё, асабліва’ (Яруш.). Прэфікс найвышэйшай ступені параўнання пай‑ з прыслоўем па́гатаві (пбготови) ’больш за ўсё, тым больш’: Коли тобЬ, такъ мнѣ поготови треба (Нас.); апошняе — з па‑ (ужываецца для ўзмацнення вышэйшай ступені параўнання) і гатовы (гл.) у кампаратыве.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
самаскі́д, ‑а, М ‑дзе, м.
Тое, што і самазвал. Бетонамяшалкі праз роўныя прамежкі часу выкідалі гатовы замес у жалезныя кузавы самаскідаў. «Полымя».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
валье́ра, ‑ы, ж.
Абгароджаная пляцоўка для ўтрымання жывёлы, птушак. У вальеры.. [янот] прывык есці з кармушкі гатовы харч, які прыносіў яму чалавек. В. Вольскі.
[Фр. volière.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
усту́пчывы, ‑ая, ‑ае.
Гатовы на ўступкі, згаворлівы, памяркоўны. [Вольга:] — Уступчывы ты, Андрэй. Калі ты моцна перакананы ў праваце сваёй, трэба адстойваць свой погляд. Пестрак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
рабале́пстваваць, ‑ствую, ‑ствуеш, ‑ствуе; незак.
Весці сябе рабалепна, па-рабску перад кім‑н. Калі Мікіта Лазун ненавідзіць беднату, то ў адносінах да багатых ён гатовы рабалепстваваць, уніжацца. Хромчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
па́ра², -ы, ж.
1. Рэчыва ў газападобным стане, якое ўтвараецца з вадкасці пры яе награванні, выпарэнні.
З чыгуна ішла п.
Параход стаіць пад парай (гатовы ў любы момант адправіцца).
2. Моцна нагрэтае вільготнае паветра.
П. касцей не ломіць (прыказка).
|| прым. паравы́, -а́я, -о́е.
П. кацёл (для атрымання пары). Паравая машына (якая прыводзіцца ў рух парай). Паравое ацяпленне (якое выкарыстоўвае цяпло пары). Паравыя катлеты (прыгатаваныя на пары).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
крыша́н, ‑а, м.
1. Адрэзаны плоскі кусок чаго‑н. ядомага. Крышан сала.
2. толькі мн. (крышаны́, ‑о́ў). Абл. Бульбяны суп. — Крышаны гатовы, — будзіў мяне дзед, тармосячы за плячук. — Мыйся... Мыслівец.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прышчэ́п, ‑а, м.
Расліна, якой перасаджаны орган іншай расліны; прышчэпленая расліна. [Картуль] пасадзіў пад рэчку сад з калгасных прышчэпаў. Пташнікаў. У гэтую восень будуць гатовы да перасадкі сорак тысяч прышчэпаў. Паслядовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
непадрыхтава́ны, ‑ая, ‑ае.
1. Які не мае неабходнай. падрыхтоўкі, не атрымаў падрыхтоўкі. Васіль Якімчук па-ранейшаму прыходзіў на ўрокі непадрыхтаваным. Кавалёў.
2. Не гатовы, не прыгодны для чаго‑н. Непадрыхтаванае выступленне.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)