еката́ць, екачу, якочаш, якоча; незак.
Разм. Галасіць, заходзячыся ад болю. // Вішчаць, скавытаць (пра жывёл). Бобік рваўся з ланцуга, екатаў, хрыпеў. Рылько. / у перан. ужыв. Ліха рэзаў гармонік, екатаў бубен. М. Стральцоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Квірча́ць ’квакаць, квактаць, вішчаць, бурчаць’ (Сл. паўн.-зах.). Гл. квіркаць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Віскаць ’пранізліва вішчаць’ (КТС). Утворана ад віск (гл.) і суф. ‑аць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
завішча́ць і завішчэ́ць, ‑чу, ‑чыш, ‑чыць; зак.
Пачаць вішчаць. // Віскнуць, правішчаць, правішчэць. — Засада! — вырываючыся з нечаканых абдымкаў, завішчаў Селівон у дзікай роспачы. Паслядовіч. Святлана пачула, як прарэзліва, да болю ў вушах завішчэла бомба. Шахавец.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Віскатаць ’вішчаць’ (КТС) — адыменны дзеяслоў. Да віскат (гл.). Сюды ж віскатанне (КТС).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Скі́мліць ‘скуголіць, ціха вішчаць’ (лаг., Гіл.), скі́млытэ ‘цішком плакаць ад крыўды’ (драг., Нар. словатв.). Параўн. укр. скі́млити ‘ныць, ціха жаласна плакаць’. Гукапераймальнае, параўн. балг. скимтя́ ‘ціха вішчаць, плакаць, хліпаць’, якое выводзіцца з імітатара ским!, што перадае скуголенне, гл. БЕР, 6, 749. Гл. таксама скомліць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
пронзи́тельно нареч.
1. прані́зліва, прарэ́зліва;
пронзи́тельно визжа́ть прані́зліва (прарэ́зліва) вішча́ць;
2. прані́зліва;
3. прані́зліва; см. пронзи́тельный;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
◎ Кны́каць ’перажываць, саромецца’ (Сцяшк. Сл.). Ці не да польск. knychač ’вішчаць, скавытаць’ і рус. хныкать (гукапераймальнае).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Пераёчыцца (піряёчыцца) ’напакутавацца’ (Юрч. СНЛ). Да пера- (гл.) і ёчыць < ёкаць/еката́ць (гл.) ’галосіць, вішчаць працяглы час’ > ’пакутаваць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ке́ўкаць ’крычаць тонкім голасам’ (Федар.), ’мяўкаць’ (Жыв. сл., Нар. лекс.), ’ледзьве існаваць, дыхаць’, ’глытаць так, каб было чуваць’ (Нар. словатв.). Гукапераймальнае слова. Мабыць, лексічнае пранікненне з балт. моў. Параўн. літ. kiáukė ’галка’, kiaukšė́ti, kiauksė́ti ’крычаць (пра галку), вішчаць (пра шчанюкоў)’, kaũkti ’выць, вішчаць’, kaũka ’крыкун, плаксун’. Спрадвечна роднасныя да гэтых літоўскіх слоў: серб.-харв. ку̏кати ’плакаць, стагнаць’ і інш.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)