ска́рга, -і, ДМ -рзе, мн. -і, -аў, ж.

1. Выражэнне незадавальнення, нараканне з прычыны непрыемнасцей.

Скаргі дзяцей.

2. Афіцыйная заява аб незаконным дзеянні якой-н. асобы, установы, арганізацыі.

Напісаць скаргу.

Кніга скаргаў.

|| прым. ска́ргавы, -ая, -ае (да 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

пачака́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; зак., каго (што) і каго-чаго.

1. Правесці некаторы час у чаканні каго-, чаго-н.

П. добрага надвор’я.

Пачакай, усё ўладзіцца.

2. Тое, што і памарудзіць.

◊

Пачакай(це)! (разм.) — выражэнне перасцярогі, пагрозы.

Ах, свавольнікі, пачакайце, я зараз з вамі разбяруся!

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

абсентэі́зм, ‑у, м.

Кніжн. У буржуазных краінах — ухіленне ад удзелу ў выбарах, а таксама сістэматычная адсутнасць на пасяджэннях членаў калегіяльных органаў як выражэнне пратэсту супраць палітыкі тэрору і парламенцкай механікі подкупу.

[Лац. absens, absentis— адсутны.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

аб’ектыва́цыя, ‑і, ж.

1. У ідэалістычнай філасофіі — ператварэнне суб’ектыўных вобразаў свядомасці ў самастойныя сутнасці, якія існуюць незалежна ад свядомасці.

2. Увасабленне, выражэнне чаго‑н. у матэрыяльных формах, вобразах, даступных успрыманню. Аб’ектывацыя творчай задумы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пастая́ць, -таю́, -таі́ш, -таі́ць; -таі́м, -таіце́, -тая́ць; -то́й; зак.

1. гл. стаяць.

2. Стаяць (у 1, 2, 4, 6, 8 і 9 знач.) некаторы час.

3. заг. пасто́й(це). Ужыв. ў знач.: пачакай(це), не спяшайся (спяшайцеся), а таксама як выражэнне здзіўлення, нязгоды, прыпамінання чаго-н. (разм.).

Пастой, давай пагаворым.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

сабеко́шт, ‑у, М ‑шце, м.

Грашовае выражэнне выдаткаў на выраб прадукцыі, якія складаюцца з затрат на сродкі вытворчасці і заработную плату. У выніку правядзення рацыяналізацыі вытворчасці павышалася заработная плата рабочых пры адначасовыя зніжэнні сабекошту прадукцыі. «Весці».

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

выраже́ние ср.

1. (обнаружение) выяўле́нне, -ння ср.; пака́з, -зу м.; перада́ча, -чы ж.;

2. выка́званне, -ння ср.;

выраже́ние благода́рности выка́званне падзя́кі; см. выража́ть;

3. (оборот речи) вы́раз, -зу м.;

о́бразное выраже́ние во́бразны вы́раз;

4. мат. вы́раз, -зу м.;

алгебраи́ческое выраже́ние алгебраі́чны вы́раз;

5. (лица) вы́раз, -зу м.;

6. эк. выражэ́нне, -ння ср.;

де́нежное выраже́ние грашо́вае выражэ́нне.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ла́ска¹, -і, ДМ ла́сцы, ж.

1. Выражэнне любові, пяшчоты; цёплыя адносіны да каго-н.

Мацярынская л.

2. Ветлівасць, далікатнае абыходжанне, прыхільнасць, лагоднасць, спагада.

Выхавацелі інтэрната імкнуцца ахінуць ласкай і клопатам кожнае дзіця.

◊

Быць у ласцы (разм.) — карыстацца павагай, давер’ем.

Дзякуй за ласку — шчыра дзякую.

Зрабіць ласку — аказаць паслугу.

Калі ласка — ветлівы зварот, ветлівая просьба або пабуджэнне.

Увайсці (убіцца) у ласку (разм.) — набыць чыю-н. прыхільнасць.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

рэ́пліка, -і, ДМ -ліцы, мн. -і, -лік, ж.

1. Адказ, пярэчанне, заўвага на словы суразмоўца, таго, хто гаворыць.

Кінуць рэпліку.

Рэплікі з месцаў (на сходзе). Калючая р.

Абмен рэплікамі.

2. У сцэнічным дыялогу: тэкст, які змяшчае ў сабе словы адной з дзеючых асоб.

3. На судовым працэсе: пярэчанне адной са старон (спец.).

4. Кароткі газетны або часопісны артыкул як пярэчанне, выражэнне нязгоды з кім-, чым-н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

лес, -у, мн. лясы́, лясо́ў, м.

1. Масіў зямлі, зарослы дрэвамі.

Дрымучы л.

Лесам (прысл.) ішоў, а дроў не бачыў (прыказка).

2. зб. Спілаваныя дрэвы як будаўнічы матэрыял.

3. перан. Як выражэнне мноства.

Л. рук.

○

Чорны лес — лісцевы.

Чырвоны лес — хваёвы.

◊

Навука для яго — цёмны лес — абсалютна незнаёмае, незразумелае.

Як у лесе — нічога не разумець, не разбірацца.

|| памянш. лясо́к, -ска́, мн. -скі́, -ско́ў, м. (да 1 знач.).

|| прым. лясны́, -а́я, -о́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)