вое́нный​I прил.

1. (относящийся к войне и её нуждам) вае́нны;

вое́нное вре́мя вае́нны час;

вое́нное положе́ние вае́ннае стано́вішча;

вое́нная акаде́мия вае́нная акадэ́мія;

2. (относящийся к войскам) вайско́вы, вае́нны;

вое́нная слу́жба вайско́вая (вае́нная) слу́жба;

вое́нная фо́рма вайско́вая (вае́нная) фо́рма;

вое́нное де́ло вайско́вая спра́ва.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

няўклю́днасць, ‑і, ж.

Разм. Уласцівасць няўклюднага; непаваротлівасць. Станіслаў Барвіна, пры сваёй некаторай няўклюднасці, быў рухавым. Пестрак. Калі.. [Хведар] быў салдатам, вайсковая форма згладжвала яго няўклюднасць. Чарнышэвіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

полк, палка́, мн. палкі́, палко́ў, м.

1. Вайсковая адзінка, якая звычайна ўваходзіць у склад дывізіі або брыгады.

Гвардзейскі п.

Авіяцыйны п.

2. перан., каго (чаго). Мноства, натоўп (разм.).

П. памочнікаў.

◊

У нашым палку прыбыло (разм.) — нас стала больш.

|| прым. палкавы́, -а́я, -о́е (да 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

атра́д, -а, М -дзе, мн. -ы, -аў, м.

1. Аб’яднанне, падраздзяленне ўзброеных сіл, спецыяльная вайсковая група.

А. маракоў.

2. Група людзей, аб’яднаных для сумеснай дзейнасці.

Санітарны а.

3. У сістэматыцы жывёл: падраздзел класа.

А. грызуноў.

|| прым. атра́дны, -ая, -ае (да 1 і 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

войсково́й вайско́вы;

войсковы́е формирова́ния вайско́выя фармірава́нні;

войсковы́е уче́ния вайско́выя вучэ́нні;

войскова́я артилле́рия вайско́вая артыле́рыя.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

вы́праўка, ‑і, ДМ ‑ўцы, ж.

Манера трымацца прама; пастава; знешні выгляд. Вайсковая выпраўка. Маладзецкая выпраўка. □ Генерал устаў з-за стала і пайшоў насустрач Русаковічу, любуючыся яго сабраным і падцягнутым выглядам, акуратнай, бездакорнай выпраўкай. Паслядовіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

караву́л, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Вайсковая ўзброеная варта.

Выклікаць к.

2. Абавязкі па ахове чаго-н.

Несці к.

Узяць каго-н. пад к.

3. у знач. выкл. Заклік на дапамогу пры небяспецы (разм.).

К!

Ратуйце!

◊

Узяць на каравул — аддаць пашану асобым ружэйным прыёмам.

|| прым. караву́льны, -ая, -ае (да 1 і 2 знач.).

К. начальнік.

Змяніць каравульных (наз.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

змо́ршчынка, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.

Разм. Памянш. да зморшчына; невялікая зморшчына. Ля куточкаў ласкавых матчыных вачэй разбегліся зморшчынкі. Даніленка. Вайсковая форма на ім як на ляльцы, шырокія Грышкавы грудзі аблягае афіцэрскі фрэнч без адзінай зморшчынкі. Лось.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ха́кі,

1. прым. нескл. Шаравата-зялёны, зелянковы. І сярод.. [людзей] быў рослы хлопец у лёгкім шэрым паліто, з-пад якога выглядвала вайсковая гімнасцёрка і штаны колеру хакі. Марціновіч.

2. нескл., н. Тканіна або форменнае адзенне такога колеру. Быць апранутым у хакі.

[Ад інд. khaki — колер гразі, зямлі.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шпіта́ль, ‑я, м.

Лячэбная ўстанова або бальніца, звычайна вайсковая. Палявы шпіталь. □ На ганку шпіталя нас сустракае маладзенькая дзяўчына — у белым адзенні санітаркі і ўся ў святле калідора. Брыль. Кручын прыехаў дахаты са шпіталя, дзе яму ампуціравалі па калена раструшчаную асколкам снарада нагу. Хадкевіч.

[Ням. Spital.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)