ко́шка​III ж. (плеть) ист. ко́шка, -кі ж., бізу́н, -на́ м.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

кнут м.

1. пу́га, -гі ж.;

2. перен. бізу́н, -на́ м.;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ласі́ны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да лася, належыць яму. Ласінае мяса. Ласіны след. □ На разгалістым ласіным розе сапраўды вісеў бізун. Якімовіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

нага́йка ​1,

гл. нагайцы.

нага́йка ​2, ‑і, ДМ ‑цы; Р мн. ‑гаек; ж.

Кароткі раменны плецены бізун. У запыленым паветры апісвалі кругі казацкія нагайкі. Гартны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Нага́йка ’бізун’ (ТСБМ; гродз., Сл. ПЗБ). Запазычана з рус. ці ўкр. нага́йка, што паходзіць ад назвы цюркскага племені, што жыло ў Крыме і на Каўказе (Фасмер, 3, 35; Брукнер, 354; Махэк₂, 388 і інш.), літаральна ’нагайскі бізун’ (’ногайская плётка’), параўн. КЭСРЯ, 280.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Бат ’бізун’ (Касп., Сцяшк. МГ). Параўн. рус. бат ’дубінка, дручок’, укр. бат ’дручок’, польск. bat ’бізун’, серб.-харв. ба̏т ’дубіна, дручок’, славен. bat ’тс’. Паходжанне слова няяснае. Агляд шматлікіх версій гл. Слаўскі, 1, 28; Фасмер, 1, 133; Рудніцкі, 86; Махэк₂, 41, 48. Параўн. батог.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Біку́р ’бізун’ (Бяльк.). Няяснае слова. Можа, таго ж паходжання, што і ўкр. боку́ри скураны пояс’, букурі́я ’вузкі рамень, пояс’ (а гэта з рум. мовы, гл. Рудніцкі, 1, 164). Але параўн. польск. арго bichur ’бізун’, чэш. арго bikor і г. д., якія Будзішэўска (Zarg., 69) звязвае з біць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

бато́жыць, ‑жу, ‑жыш, ‑жыць; незак.

Уст. Учыняць кару, катаваць батагом ці чым‑н. іншым. Ірад меў шляхецкі ўбор і хітры Твар лісіцы І ў руках бізун, Якім батожыў мужыкоў заўсёды. Танк.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Канчу́к ’раменны бізун’ (ТСБМ, Гарэц., Грыг., Сцяшк., Сержп., Ск., Д.-З.; Федар. 6; гродз., Крачк.; Мядзв.), ґанджу́к (стол., Нар. лекс.), канча́к (Яруш.), кончу́к ’тс’ (ТС), ст.-бел. кончукъ ’тс’ (XVII ст.). Укр. канчу́к, рус. камчу́к, камчу́г, польск. kańczug. З памяншальнай формы тур. (крым.-татар.) kamčyk < kamčy ’бізун, нагайка’ (Булыка, Запаз., 170; Фасмер, 2, 176; Слаўскі, 2, 48).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

раскашава́ць, ‑шую, ‑шуеш, ‑шуе; незак.

Разм. Тое, што і раскашавацца. [Іван Іванавіч:] — Хто-хто, а я помню яшчэ, як хвастаў бізун па батрацкіх спінах, калі тут раскашаваў ненажэра Скірмунт. Даніленка. Раскашавала мокрая лаза, цяжкія, някошаныя травы на берагах дымелі. Караткевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)