Загло́ба ’зайздроснік’ (Касп.) з польск. zagłoba ’гультай’, якое тлумачыцца як перанос з zagłoba ’перашкода’ ад zagłobić ’заклініць’ (Брукнер, 643).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Прабразі́ць ’пратаптаць’ (ашм., Сцяшк. Сл.). Да брадзіць (гл.). Пераход дз > з, як у польск. bardzo > barzo; гл. Брукнер, 128.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Анэ́гды ’на днях’ (Касп.). З польск. onegdy (Мар. дыс., 63), утворанага тым жа шляхам, што анагдысь і інш. (Брукнер, 379).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Вы́псець ’даходзіць да дзяцінства ў старасці’. Запазычанне з польск. wypsieć ’змарнець, сапсаваць і г. д.’, якое ад pies (Брукнер, 445).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Рэ- прыстаўка са значэннем ’аднаўленне або паўторнасць дзеяння; процілеглае дзеянне або супрацьдзеянне’ (ТСБМ). З лац. rě‑ (rěd‑) ’тс’ (Брукнер, 456).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Рэ́піць ’заўзята, з захапленнем граць, скакаць’ (Сцяшк. МГ). Ад рыпаць 2 (гл.). Чаргаванне ы : э, магчыма, пад уплывам польск. rzępolić ’кепска граць на скрыпцы’, rzępak ’музыка’, rzępolą ’той, хто кепска грае на скрыпцы’. Польскія словы Брукнер звязвае з rząp ’хвасцец, зад’ (Брукнер, 474), што неверагодна. Можна таксама дапусціць уплыў назвы народнага танца Рэпка > рэпіць ’скакаць або граць Рэпку’ > ’граць, скакаць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Са́пка 1 ’матыка’ (Касп., ТС, Клім., Выг.), са́па ’тс’ (Мат. Гом.). Рус. паўдн. сапа́, са́пка, укр. са́па́, са́пка ’тс’. Праз польск. sapa ’тс’ (Брукнер, 481) з франц. sape ’матыка’, італ. zappa, sapa ’тс’ (гл. Міклашыч, 27; Бернекер, 1, 121). Румынскае пасрэдніцтва (Мацэнаўэр, LF, 19 246; Брукнер, там жа) адхіляецца Фасмерам (3, 558).
Са́пка 2 ’раптам’ (Сл. рэг. лекс.). Да сапці (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Дастрэ́нчыць ’дагадзіць’ (Шат.). Запазычанне з польск. dostręczyć. Па паходжанню гэта дзеяслоў з прэфіксам do‑. Адносна этымалогіі польск. stręczyć параўн. Брукнер, 518.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Карвашы́ ’адкладныя нарукаўнікі ў світках часцей за ўсё каляровага сукна’ (КЭС), запазычанне з польск. karwasz, якое з венг. karvas (Брукнер, 221).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Палко́ўнік ’афіцэрскае званне або чын’ (ТСБМ). З польск. pułkownik < pułk ’полк’, як і рус. полко́вник (гл. Брукнер, 448; Фасмер, 3, 311).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)