прыаха́яць
‘крыху прыбраць, прывесці ў прыстойны выгляд, ачысціць каго-небудзь, што-небудзь’
дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Будучы час |
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
прыаха́ю |
прыаха́ем |
| 2-я ас. |
прыаха́еш |
прыаха́еце |
| 3-я ас. |
прыаха́е |
прыаха́юць |
| Прошлы час |
| м. |
прыаха́яў |
прыаха́ялі |
| ж. |
прыаха́яла |
| н. |
прыаха́яла |
| Загадны лад |
| 2-я ас. |
прыаха́й |
прыаха́йце |
| Дзеепрыслоўе |
| прош. час |
прыаха́яўшы |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
вы́пыліць, -лю, -ліш, -ліць; -лены; зак., што.
Ачысціць ад пылу, трасучы, выбіваючы.
В. палавікі.
|| незак. выпы́льваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
апало́ць, апалю́, апо́леш, апо́ле; апалі́; апо́латы; зак., што.
Полючы, ачысціць ад пустазелля.
А. грады.
|| незак. апо́лваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ачаса́ць¹, ачашу́, ачэ́шаш, ачэ́ша; ачашы́; ачаса́ны і ачэ́саны; зак., што.
Ачысціць часаннем.
А. лён.
|| незак. ачэ́сваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
разміні́раваць, -рую, -руеш, -руе; -руй; -раваны; зак. і незак., што.
Ачысціць (ачышчаць) ад мін.
Р. участак.
|| наз. разміні́раванне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
вы́лізаць, -ліжу, -ліжаш, -ліжа; -ліжы; -лізаны; зак., каго-што.
Ачысціць лізаннем.
В. талерку.
Кошка вылізала кацяня.
|| незак. вылі́зваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
вы́часаць¹, -чашу, -чашаш, -чаша; -чашы; -часаны; зак., што.
Часаннем выдаліць, ачысціць, апрацаваць.
В. галаву.
В. лён.
|| незак. вычэ́сваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Акэ́шкаць ’ачысціць’ (Шат.), няясна, гл. кешкацца ’варушыцца’. Магчыма, запазычанне з балтыйскага. Параўн. літ. kèkšti, keškù ’біць, штурхаць’ і kẽgždalas ’мякіна, высеўкі’. Калі акэшкаць азначала ’ачысціць зерне’, тады два значэнні беларускіх слоў можна аб’яднаць. Фрэнкель, 236, 234.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ачышча́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.
Незак. да ачысціць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
акары́ць, акару́, ако́рыш, ако́рыць; ако́раны; зак., што.
Зняць, ачысціць ад кары.
А. бярвенне.
|| незак. ако́рваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. ако́рванне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)